Vườn Hồng Thiếu Nhi

Đỗ Phương Khanh

Khi vào trang nhà:

https://sites.google.com/site/tusachtuoihoa/thieu-nhi

… người đọc sẽ thấy trên 100 số báo Thiếu Nhi do người bạn trẻ Ngô Quang Hòa và các bạn Nguyễn Thục Đoan, Haco Chi, Huy Le, Nguyen Hoang, Nguyễn Đức Hiệp, Quang Võ .. v.v… đã tận tụy góp sức phục hồi qua hình thức sao chép lại dưới dạng PDF (Portable Document Format).

Thiếu Nhi là một tờ tuần báo phát hành ở Sài Gòn từ tháng 8-1971 đến tháng 4-1975, dành cho các lứa tuổi học trò từ cấp Tiểu học đến Trung học Phổ thông với sự cộng tác của rất đông nhà văn, nhà thơ, nhà giáo…. trong chủ trương vừa Giải trí vừa Giáo dục.

Trải qua gần 5 năm hoạt động, tờ báo đã được hầu hết độc giả thuộc nhiều lứa tuổi hoan nghênh, kể cả các nhà giáo dục và phụ huynh học sinh.

Sau hơn 40 năm vắng bóng, tưởng tờ báo đã đi vào sự lãng quên của mọi người, nhưng may nhờ nhiều bàn tay thiện chí, nhất là của người bạn trẻ Ngô Quang Hòa mà các trang báo đã được phục hồi rất rõ nét, rất đầy đủ, tưởng như lần giở từng trang báo ngày xưa ở ngay trước mặt.

Trong tình trạng xuống cấp thê thảm từ nhiều năm qua của nền giáo dục ở quê nhà, sự hiện diện của tờ Thiếu Nhi dù muộn màng trên trang web, nhưng cũng là một điều cần thiết cho nhu cầu giải trí cũng như giáo dục đối với tuổi trẻ ở VN hiện nay. Và đối với quý độc giả cao niên, những trang báo này hẳn cũng là một nơi khơi dậy trong lòng những kỷ niệm êm đềm tốt đẹp của một thời vàng son chữ nghĩa ngày xưa.

Các em gái thân mến.

Hôm nay chị ra mắt các em bằng lá thư ngắn ngủi này. Mong ước của chị là được gần gũi với thế giới hồn nhiên và trong sáng của tuổi trẻ các em, cái thế giới mà ở đó mọi ưu tư và phiền muộn không có đất để nẩy mầm, mọi sự xấu xa hèn kém không thể tồn tại mỗi ngày, mỗi giờ, mỗi phút, mỗi giây bởi sự rung động của hàng vạn trái tim những em gái là sự rung động của lòng nhân ái, của tính tình hồn nhiên, của tất cả mọi sự kiện tốt đẹp nhất mà chỉ ở tuổi còn cắp sách đến trường như các em mới có được.

Cho nên chị rất sung sướng là đã có dịp may được họp đoàn với đàn chim trong sáng của chị trên phần đất xinh xinh này. Chị mong mỏi các em hãy đến với chị, chia xẻ với chị những nỗi niềm ưu tư trước bổn phận của một học sinh trong học đường, của một người con ngoan trong gia đình, một người bạn tốt trong tình bằng hữu.

Trang báo hôm nay đã mở rộng. Chúng ta sẽ tha hồ sáng tác, tha hồ kể cho nhau nghe những mẩu chuyện tâm tình tuy vụn vặt nhưng thắm đượm biết bao kỷ niệm êm đềm của thời đi học.

Chúng ta hãy cố gắng tô điểm cho Vườn Hồng này của chúng ta mỗi ngày một thêm nhiều bông hoa xinh đẹp. Chị mong chờ sự hưởng ứng nhiệt thành của các em.

Đỗ Phương Khanh
Thiếu Nhi số 001, trang 16
Ngày 15-08-1971

Tản văn dưới đây của nhà thơ Đỗ Trung Quân đã làm nhiều cư dân mạng xúc động và thú vị. Ông gợi lên hình ảnh của tiệm sách Khai Trí và người chủ của nó, một nơi thân quen trong lòng người Sài Gòn yêu chữ nghĩa.

…Tủ sách ở nhà không còn đủ cho thằng nhóc nữa. Nó cũng hết tuổi thiếu niên từ lâu, nó nhảy lên Sài Gòn tìm được chỗ này nơi rừng sách mênh mông, nơi có thể cắm mặt vào sách từ sáng tới chiều miễn… không được mang ra mà quên trả tiền. Tiếng lóng của Sài Gòn là “đọc cọp“ như xem cine không mua vé, lẫn vào đám xếp hàng để chuồn vào gọi là “xem cọp”. Ông chủ hiệu sách ngồi trên lầu 2. Người Sài Gòn thường gọi là “ông Khai Trí”; lâu dần chỉ người trong giới mới nhớ tên thật của ông: Nguyễn Hùng Trương. Xuất thân không được học hành nhiều nhưng con người này sẽ trở thành một trong những biểu tượng “Khai Trí” cho nhiều thế hệ học sinh, sinh viên Sài Gòn bằng nhà sách danh tiếng của mình.

Đấy là một buổi chiều Sài Gòn sầm mưa, màu thành phố hệt như màu “chiều tím” của Đan Thọ – Đinh Hùng. Dường như tôi đã chúi mũi ở giá sách này rất lâu, một trăm khổ thơ lục bát của tác phẩm mới xuất bản “Động hoa vàng” dường như còn thơm mùi mực. Tôi buộc mình phải học thuộc lòng nó vì lý do duy nhất: không đủ tiền mua ấn phẩm, mà ca khúc “Đưa em tìm động hoa vàng” mà danh ca Thái Thanh đang làm ngây ngất mọi tín đồ của quán cà phê Sài Gòn khi ấy. Nhưng trời đã tối, chỉ mới thuộc đến khổ thơ thứ 78. Chàng trai trẻ quyết định một quyết định chưa từng có trước đó trong đời: ăn cắp sách.

Tập thơ lận sau lưng áo học trò ra cửa.

Ông Hùng Trương ngồi sau chiếc bàn cũng chật đầy sách, hầu hết đều ngổn ngang chưa sắp xếp, có đủ mọi thể loại. Có lẽ đấy là những cuốn sách được tịch thu lại từ những kẻ… thó sách như tôi. Giọng ông trầm, ôn tồn, âm miền Nam:

“Em học lớp mấy? Là học trò sao lại đi ăn cắp? Ăn cắp gì cũng xấu hiểu chưa? Tôi coi sổ thấy em mới phạm lần đầu ở đây nên cho em về. Ráng làm người tốt, được đi học thì đừng thành ăn cắp nghen em!”

Tôi bước khỏi Khai Trí mặt cúi gằm, chưa bao giờ đời mình xấu hổ đến thế.

Hơn 30 năm sau, tôi bước vào căn nhà nhỏ trên đường Điện Biên Phủ. Ông Khai Trí sau nhiều năm sống ở nước ngoài nay về Sài Gòn. Ông chưa thôi nung nấu tâm nguyện mở lại nhà sách, dù sau 1975 nhà sách của ông bị tịch biên, hàng tấn sách của ông bị tiêu hủy hoặc phát tán vào tay ai không rõ. Tội danh dành cho ông ngày ấy là “truyền bá văn hóa Mỹ-Ngụy độc hại”. Chuyến về thăm này, ông nhờ người liên lạc với tôi và mời đến. Tôi ngạc nhiên không rõ điều gì.

Ông già và gầy hơn xưa. Chỉ sự ung dung, điềm đạm của một người thành lập một nhà sách danh tiếng nhất Sài Gòn là còn nguyên vẹn. Ông đưa một bản in tay bài thơ “Quê hương-bài học đầu cho con” để xin tác giả ký tên. Ra là thế!

Nhưng tôi chưa ký ngay, tôi dò hỏi ông trong ký ức liệu bao nhiêu đứa học trò ăn cắp sách ngày xưa tại nhà sách của ông, được ông tha về, ông còn nhớ nổi? Ông già hiền lành lắc đầu, “ Sao nhớ nổi thưa ông!”

Và tôi dẫn ông về buổi chiều nhá nhem tối của Sài Gòn hơn 40 năm trước, “Nó đây thưa ông, đứa học sinh ăn cắp tập thơ Phạm Thiên Thư được ông tha cho với lời khuyên bảo ân cần.”

Tôi ký tên vào bản thơ duy nhất của ông, còn hơn cả thế, nó còn dòng chữ ghi thêm “cảm ơn ông với lời khuyên ngày xưa-đã được đi học thì đừng ăn cắp”

Ông Khai Trí đã mất sau đó vài năm. Giấc mộng mở lại “Khai Trí” của ông không thành. Nhìn lại bức hình nhà sách cũ của ông những năm 69 – 70, nhớ ông, tôi viết những dòng này.

Vài lời của người post
Đọc tâm tình của tác giả, tôi rưng rưng nước mắt… Dễ gì mà trong một bài viết ngắn, độc giả gặp được tới hai tâm hồn đẹp: tâm hồn của nhân vật trong câu chuyện và tâm hồn của tác giả viết câu chuyện … thẳng thắn và can đảm…. thật đẹp …
Xin tạ ơn đời.
ĐPK

http://khaiphong.net/showthread.php?17809-V%26%23432%3B%26%237901%3Bn-H%26%237891%3Bng-Thi%26%237871%3Bu-Nhi-%26%23272%3B%26%237895%3B-Ph%26%23432%3B%26%23417%3Bng-Khanh

Hỏi:

   Thân chào Chị, thật ra tôi cũng không biết nói gì, chỉ là sự chia sẻ của cuộc sống. Tôi chỉ là một đứa con gái, nhan sắc hơn trung bình, có bằng đại học 4 năm về kế toán và đang làm cho một công ty lớn ở bên này. Đến nay cũng đã 38 tuổi, vậy mà tôi vẫn chưa lập gia đình.

          Đã qua vài lần trong tình yêu, tôi không biết có phải là số phận hay không, nhưng khi những người theo đuổi tôi và khi tôi bắt đầu “cảm nhận” được tình cảm của mình thì đối phương lại chơi trò “rượt bắt”.

          Nhiều lúc chán nản, tôi muốn buông xuôi tất cả, sống dễ dàng, tôi không biết là những tháng năm đánh đuổi tuổi trẻ và ngay cả tình cảm của mình để đổi lấy cái bằng đại học là điều đúng hay sai trong cuộc sống của tôi.

          Khi tôi đến Mỹ thì đã hơn 24 tuổi, đa số các cô gái cùng trang lứa hay đám em tôi cũng đi lấy chồng. Riêng tôi, ngày đó cũng có một mối tình, nhưng tôi đã “đau lòng” mà gạt bỏ qua để tập trung cho việc học, vì người bạn tôi quen bấy giờ qua cùng lúc với tôi, nhưng anh ta lại không muốn tiếp tục học. Sau khi xác định rõ hướng đi của cả 2 khác nhau, và tôi quyết định chia tay dù rất là buồn, tôi đã khóc rất nhiều, càng buồn, tôi lại cố tập trung vào việc học.

          Sáu năm sau tôi ra trường và được giữ lại làm chính thức cho công ty mà trong thời gian đi học tôi đã làm bán công cho họ. Vào những ngày Chủ nhật thì tôi tham gia công việc giảng dạy tiếng Việt thiện nguyện cho nhà thờ ở thành phố tôi đang ở, và cũng tham gia một vài hoạt động của ca đoàn.

          Đến bây giờ công việc đã ổn định, tôi chỉ mong ước có một mái ấm gia đình như bao nhiều người khác, nhưng việc đó hình như là quá xa vời với tôi trong cuộc sống này. Hình như hạnh phúc không dành cho tôi, đã qua vài lần thất bại, tôi đã chán nản, tôi không mất niềm tin vào con người, nhưng tôi mất niềm tin vào “số phận”.

Xin nhờ Chị giúp cho ý kiến: chẳng lẽ số kiếp của tôi phải mãi cô đơn…

H.

Đáp:

Em H. thân mến,

Kể tuổi, thì em nhỏ hơn chị, vậy chúng ta xưng hô chị em cho nó thân mật, ấm cúng nhé.

Tuy chị nhiều tuổi hơn em, phải nói ngay là chị rất thán phục em đấy. Còn trẻ thế, mà em đã bước được những bước rất đẹp, rất vững chãi, trong cuộc đời.

 Này nhé, để chị liệt kê ra cho em coi:

– Khi mới 24 tuổi, em đã biết nhận ra sự khác biệt căn bản giữa em và người yêu, để gạt nước mắt chia tay, mà dấn thân vào việc học, xây dựng bản thân cho có vốn liếng học vấn, để sau này bước vào đường đời. Nếu em không có ý chí, muốn an phận ngay khi mà vốn liếng vào đời còn non nớt như thế, thì ngày nay em sẽ ra sao?

Em là người yêu chuộng sự học vấn, sự hiểu biết, sự phát triển về mặt kiến thức, tinh thần, trong khi bạn em lại không thích học, thì với sở học nghèo nàn, cuộc đời sẽ rất vất vả, tương lai gia đình con cái các em sẽ khó mà có được những sự chọn lựa tốt đẹp, khó tránh được đời sống thiếu thốn, giật gấu vá vai.

Trường hợp bạn em không thích đi học, nhưng sau khi hai em cưới nhau rồi, chồng em vẫn cho em tới trường, rồi em cũng có bằng cấp như ngày nay, thì cuộc sống lứa đôi sẽ lại có những khó khăn về mặt tinh thần, về sự mặc cảm của người đàn ông ít học, không hiểu biết bằng vợ.

Đối với người ngoài, thì người đàn ông nào cũng có thể dốt, không thành vấn đề. Nhưng dốt hơn vợ thì cuộc sống chung, ông nói gà, bà nói vịt, mới là ác mộng. Những trường hợp chênh lệch học vấn mà phần yếu kém về phía vợ, thì không hại gì, có khi lại còn là một trong những yếu tố tạo hạnh phúc nữa, vì bà vợ cứ việc ỏn ẻn:” Anh ơi, không có anh thì em chẳng hiểu gì cả”, thế là ông chồng vui thích lắm rồi.

 Nhưng chị đã thấy có trường hợp vợ học cao hơn chồng, mỗi khi cãi nhau, người chồng luôn luôn hằn học: ”Cô cho là cô học cao hơn tôi rồi khi dể tôi phải không?” Trong khi người vợ chỉ biết ôm mặt khóc thút thít, có thể chính vì sự có học của cô ta đã không cho phép cô ta cãi cọ với chồng.

Dù vậy, với thời gian sống chung hàng nửa thế kỷ, bất trắc lúc nào cũng có thể xảy ra, một gia đình mà hai vợ chồng tương đương với nhau về mọi mặt, sẽ có nhiều triển vọng hòa hợp, hạnh phúc lâu dài hơn. Em đã làm việc đúng quá rồi nhé.

–  Trong khi đi học, em đi làm bán thời gian, cho nên khi ra trường, em có việc làm ngay. Như thế là em đã chăm chỉ làm việc để đầu tư cho tương lai. Đầu tư đó mang lại kết quả lớn, em đã có ngay việc làm trong khi những người khác khi mới ra trường, thường rất vất vả, mất nhiều thời gian kiếm việc, vì công ty thì muốn mượn người có kinh nghiệm, người đi xin việc lại cần phải có việc làm thì mới có thể có kinh nghiệm để đáp ứng với đòi hỏi của công ty! Sự khó khăn và mất thì giờ này tới với tất cả những người đi kiếm công việc đầu tiên, khi chưa có kinh nghiệm. Nhưng em đã vượt qua được cửa ải này thật là gọn gàng và đẹp, chị ngả nón ca ngợi em.

Rồi tới khi đã bước vững vàng trong cuộc đời, đã có thể nhìn rộng ra xã hội, thì em lại dành thời giờ của những ngày nghỉ để đi dậy tiếng Việt và làm các công tác tinh thần tại nhà thờ. Bây giờ thì em cũng sửa soạn cho mình một cuộc sống trong tương lai dưới mái nhà êm ấm có hai mái đầu âu yếm bên nhau, nên bắt đầu giao thiệp về mặt tâm tình đôi lứa.

Nhưng chuyện này là chuyện của trái tim, của duyên số và của tiếng sét ái tình. Em chưa gặp tiếng sét. Mấy người em gặp rồi chẳng bao lâu đã bay đi, mới chỉ là mấy “gợn sóng trong chén trà”, chưa phải tiếng sét, chưa phải là “người của em”, chưa phải là “người mà không có anh ta xuất hiện, thà rằng em sống độc thân”, em ơi, anh ta chưa xuất hiện, nhưng sẽ xuất hiện.

Em “mới 38 tuổi”, chứ không phải là “đã 38 tuổi”. Em sẽ gặp “người của em”, chị tin chắc một trăm phần trăm. Tại sao chị dám tin như vậy? Tại vì em là một người rất vững vàng, em đã không tiến tới trước những mối tình hời hợt, nhưng em sẽ gặp người sâu sắc, cùng cảm nghĩ như em, hai người sẽ yêu nhau tới răng long đầu bạc.

Chị chỉ có một lời tâm tình với em thôi, là em đang bước những bước rất đẹp trong cuộc đời. Em cứ bước tiếp với tinh thần tích cực, yêu người, yêu đời. Em làm việc Thiện Nguyện, em dạy Việt Ngữ cho các cháu bé không quên cội nguồn, yêu Chúa, em dâng lên Ngài lời ca. Em ơi, em hạnh phúc quá, có một việc làm vững chắc, trong khi biết bao nhiêu người chỉ xin được ở lại Mỹ để làm những việc vất vả tạm thời mà cũng khó, em lại có tấm lòng tốt để chia sẻ hiểu biết và tiếng ca của mình, đem lại niềm vui cho người khác, chị chúc mừng và ngưỡng mộ em.

Khi nào em gặp “người của em”, nhớ mời chị một chén trà để cùng cười với nhau, em nhé.

Thuần Nhã (ĐPK)

.

.

.

1. Phố cũ xa lạ quá, loanh quanh đi tìm mãi. Phố cũ nay ta về, bạn xưa tóc trắng. Lối tắt qua nhà em, bâng khuâng chân ngại bước, Những gốc me trên đường, bùi ngùi cho ai nép bên mình
2 Có nhánh hoa phượng úa, bên hiên sân trường cũ, nhớ những khi mưa về, ngập trên khắp lối. Nhớ mãi trưa hè đó, công viên con đường vắng, sánh bước chân đôi mình, cầu mong xa xôi ước mơ dài.
3. Ngõ cũ đôi quảng gánh, me tôi đang ngồi bán, dưới bóng cây đa già? đàn con khôn lớn. Thấy trái tim quặn thắt, me nay đâu còn nữa? nước mắt như nhạt nhòa, người con tha phương mãi quên về.
4. Phố xá đêm về sáng, lang thang nơi đường cũ, quán cóc nghe đêm dài, quạnh hiu xa vắng. Lữ khách mơ về đến, quê hương khung trời đó, có biết bao ngậm ngùi, rồi mai đây ta cũng xa rời.
Chorus:
1- Yêu, mãi, những phút giây ngày xưa. Ta, nhớ, sân trường hôm nao, trao giòng thơ xanh, khi trường tan.
2- Quê cũ, có biết bao buồn vui. Ngơ, ngác, khung trời dĩ vãng, quê nghèo năm xưa, ta về đây?
Kết: Trăng tan, hiu hắt bên trời, yêu em thơ cũ, yêu người trăm năm.
Yêu ai, yêu biết bao đời, yêu quê hương cũ, yêu người trăm năm.
www.trankimbang.com.

.

.

.

Mỗi xã hội đều có những nguyên tắc sống mà mọi người phái tuân thủ để không bị cô lập, bị tách rời ra khỏi cộng đồng. Nguyên tắc sống này bao trùm tất cả mọi lãnh vực, từ trong nhà ra tới ngoài xã hội, từ chuyện nhỏ như xỉa răng cho tới chuyện lớn như phép xử thế đối với tất cả mọi người, từ kẻ ăn xin cho tới bậc vua chúa.

Mỗi người đều có thể được giáo dục nguyên tắc sống này từ gia đình hoặc nhà trường, – nói gọn là phép lịch sự — và được coi là người có giáo dục. Tuy nhiên, đời sống bận rộn, lắm khi do hối hả đã khiến cho một số người quên mất những điều đã học.

Trong những ngày Xuân, chúng ta luôn có những tiệc tùng, hội họp, ăn uống vui đùa cùng bằng hữu thân nhân để xả hơi cho tâm hồn được thỏai mái sau một năm làm việc cực nhọc. Cho nên chúng ta nhắc nhở nhau một vài điều cần thiết trong cung cách ứng xử hằng ngày mà nhiều khi đã bị lãng quên, thiết tưởng dù dư cũng còn hơn thiếu.

Có câu “Đói ngày giỗ cha, No ba ngày Tết”, ý nói dù nhà nghèo, ngày giỗ cha cũng phải nhịn đói để nhường thực phẩm cho khách, còn ba ngày Tểt thì đi đâu cũng được gia chủ mời ăn nên lúc nào cũng được no nê. Vậy nên chúng ta hãy cùng nói nhỏ với nhau khi có dịp gặp gỡ bạn bè, người thân ăn uống để mà “ăn uống sao cho coi được “.

Thỉnh thoảng Hương có dịp xem một vài phim ngoại quốc, nhìn thấy cách ăn uống của người Tây Phương thường rất êm đềm, nhỏ nhẹ, không nghe tiếng ly tách thìa muỗng chạm vào nhau, khi nhai thì miệng luôn kín đáo và họ chỉ nói khi miệng đã trống, không còn thức ăn.

Nhưng một vài phim của nước Á Châu kia lại cho thấy hành động khá tương phản. Như trong một màn chiếu lên thấy có cái món lấy rau cuốn thịt. Một diễn viên bảo người mà họ muốn tíếp đồ ăn hãy há mồm lên tiếng a. . . a . . . a . . . . Khi mồm người kia đã há rộng, diễn viên sắm vai người bạn tốt bụng bèn nhét ngay cả một búi rau cuốn thịt vào mồm kẻ đang há to. Phim là giả tưởng, nhưng nếu phô bầy cái “văn hóa ăn” kiểu này thì ngoài đời sẽ có lắm kẻ đến chết nghẹn mất thôi!

Hoặc giả có một màn trình chiếu cái món gì giống món lẩu, nhưng lại là một nồi sôi sùng sục đề ngay giữa bàn, mọi người đều cho luôn cái muỗng riêng của mình vào chắt một muỗng đem ra húp sùm sụp khoái trá, rồi cứ thế vục muỗng vào nếm tiếp, nếm tiếp…. Ôi ! Như thế thì cả bàn tiệc chung vui lại có dịp thưởng thức chung cả đám vi khuẩn từ miệng của nhau chăng?

Vậy thì truyền thống ăn uống của người Việt Nam chúng ta khi ăn chung với nhau có như vậy không ?

Trước nhất, nói về đại gia đình Việt Nam gồm 3 thế hệ là ông bà, cha mẹ, con cái. Trong bữa ăn, cả nhà đều quây quần với nhau quanh một mâm cơm hay bàn ăn.

Khi ngồi vào bàn, chỗ ngồi danh dự sẽ dành cho ông bà, nếu không có ông bà thì là chỗ của cha mẹ. Cạnh ông bà là cha mẹ, rồi mới tới các con ngồi chung quanh. Trước khi ăn, cha mẹ mời ông bà :

– Mời thầy mẹ (hoặc có khi gọi thay con bằng đại danh từ “ông bà”) xơi cơm.

Có nơi nói là:

– Mời ba má dùng cơm … vân …vân. . .

Sau khi cha mẹ mời, tới phiên các con mời ông bà, rồi tới mời cha mẹ, rồi tới các em nhỏ mời ông bà, cha mẹ và các anh, các chị. Sau đó, bữa ăn mới bắt đầu.

Có người thắc mắc:

– Sao lại phải “mời” như thế cho nó mất thì giờ?

– Ấy nhưng chính cái đó gọi là lễ giáo đấy !

So với thởi giờ mà ông bà, cha mẹ đã dùng để làm lụng cực nhọc nuôi con thì thời giờ “nói lên lời mời” của con cháu chỉ là một khoảnh khắc rất nhỏ. Mà tuy là khoảnh khắc nhỏ, nhưng lời mời cũng lại nói lên sự kính cẩn và lòng tôn trọng các bậc trưởng thượng,cung kính với sự có mặt danh dự của bậc trưởng thượng trong gia đình.

Tục ngữ có câu “ăn có mời làm có khiến”. Ông bà cha mẹ Việt Nam tới chơi nhà con, thường không tự mở tủ lạnh lấy đồ ra ăn, mà chỉ thưởng thức đồ ăn do con cái đem ra bày lên bát đĩa khay chén đàng hoàng. Câu “miếng ăn là miếng nhục “, “miếng ăn là miểng tồi tàn” thường được thế hệ xưa khắc ghi trong tâm và truyền cho con cái phải ghi nhớ.

Cho nên, trong bữa ăn thường ngày, chỉ sau khi các con mời rồi, cha mẹ mới cầm đũa, và chỉ sau khi cha mẹ nâng bát cơm lên, con cái mới bắt đầu ăn, đó là tác phong, là thói quen của các gia đình nền nếp.

Nhân nói đến việc “mời”, xin kể một câu huyện vui do hiểu lầm.

Trong một kỳ họp mặt bạn bè, nhân ngà ngà say, ông bạn miền Nam chỉ ngay một ông Bắc Kỳ và cất giọng lè nhè:

– Mấy cha giả dối thấy bà. Đang ăn cơm ngon lành mà có người ghé chơi, bày đặt “mời anh dùng cơm”. Người nghe tưởng thật, bèn ngồi xuống tính ăn. Thế là cả nhà ngơ ngác nhìn nhau, nồi cơm trơ ra miếng cháy mà mời cái giống gì? Đúng là mời rơi, cái đồ nói dóc!

Ông bạn Bắc Kỳ cườỉ chẩy nước mắt, lấy khăn ra chùi rồi mới giải thích:

– Ối ông ơi, mấy cha nhớ lộn, “chữ tắc đánh ra chữ tộ, chữ ngộ đánh ra chữ nị” nó hại ông rồi. Bắc Kỳ chỉ “mời” những người cùng ăn thôi. Còn nếu họ đang ăn mà có ai ghé chơi thì họ chỉ nói: “Xin thất lễ… ” hoặc: “Xin vô phép . . . ” . Câu ấy có nghĩa là “tụi tôi xin lỗi quí vị để được tiếp tục ăn, quí vị cảm phiền ngồi chơi.”, chứ không có vụ “mời anh cùng ăn”.

Khi mọi người đang ăn thì không có chuyện “mời” người khác nhào vô ăn ké. Làm gì có chuyện đang ăn lại dám mời khách vào mâm cơm đang ăn giở của mình, bộ tính mời họ ăn đồ thừa à ?

Lại có thắc mắc “Sao phải nói xin thất lễ” với “xin vô phép”?

Thưa rằng “ Khách đến chơi mà không tiếp, ngồi ăn tỉnh bơ là thiếu lễ, cho nên phải xin lỗi là đúng rồi ”

Nay nói tới chuyện được mời ăn tại nhà bạn bè hay thân nhân. Theo đúng lẽ thì ta nên đến sớm chừng 5 hoặc tối đa là 10 phút, đừng sớm quá làm cho người ta phải tiếp mình, gây bận rộn cho người ta, hoặc bà chủ nhà chưa kịp trang điểm chút đỉnh, đầu tóc còn đang bơ phờ vì việc bểp núc.

Tuy nhiên cũng đừng tới muộn khiến cho cả bàn tiệc phải chờ mình. Có người cho rằng đến muộn một chút chứng tỏ mình là nhân vật quan trọng. Rất không nên, đúng giờ là một trong những phẻp lịch sự của bậc đáng kính.

Khi được chủ nhân mờỉ vào bàn tiệc, nên chờ quí vị tu sĩ, quí vị cao tuổi ngồi xuống trước rồi mình mới ngồi.

Vào bàn, nên ngồi ngay ngắn trên ghế, không ngả nghiêng, không bò ra, không chống khuỷu tay lên bàn. Trong khi ăn, nên giữ sự hòa nhã, nhẹ nhàng, không nói năng ồn ào, không nói với sang phía xa, chỉ nói khi đã nuốt hết đồ ăn trong miệng.

Nên dùng muỗng hoặc đũa chung lấy đồ ăn từ đĩa hoặc khay chung cho vào đĩa hoặc bát riêng của mình rồi mới kín đáo gắp đưa lên miệng, không há to mồm rồi nhét đồ ăn vào. Ngậm kín miệng khi nhai. Nếu ly nước có muỗng thì hãy lấy muỗng ra trước khi uống. Nếu nhấp thử thấy nước nóng thì nên để xuống chờ nguội, không thổi phù phù, không húp sụp soạp. Nếu món ăn cần phải cắt nhỏ thì chỉ cắt từng miếng, ăn xong lại cắt miếng tiểp theo, không cắt tất cả đĩa ra thành một đống. Không bỏ xương xuống mặt bàn. Không dùng đũa hay muỗng riêng của mình mà gắp hoặc múc vào đĩa hoặc tô đồ ăn chung.

Khi ăn xong, nếu cần xỉa răng thì hãy vào phòng rửa tay, tối kỵ xỉa răng trước mặt người khác, nhất là ngay trong bữa cơm.

Một điều cần nói nhỏ nhưng cũng khá quan trọng là ăn uống tại nhà bạn bè, thân nhân, nếu bàn ăn đã được bày ly, chén, bát, mình chỉ nên dùng như thế, tránh dùng giấy napkin lau lại chén, bát, đũa, muỗng của mình. Làm thế, chủ nhà sẽ buồn vì có vẻ như mình nghi nhà người ta thiếu vệ sinh, quen dùng đồ dơ dáy. Nhưng nếu ăn ở những quán như phở, bún.. vân…vân . . . thì tha hồ lau, càng lau càng sạch.

Trường hợp ăn tại các nhà hàng sang, trên bàn thay vì để giấy napkin, người ta dùng khăn ăn. Nếu vậy thì lại càng không nên lấy khăn đó mà lau bát, đũa của mình, vừa không phù hợp phép lịch sự lại vừa dơ, vì những khăn này khi giặt thường được cùng giặt chung với tất cả các loại khăn hầm bà lằng linh tinh bí hiểm, không đáng tin cậy.

Khăn ăn ở đây chỉ có nhiệm vụ lau nhẹ chút đỉnh và che cho thức ăn khỏi rơi xuống đùi, dơ quần, không phải là yếm dãi, nên xin đừng đeo lên cổ như đôi khi ta thấy có một vài vị khách trông rất đáng nể mà cổ lại cài gọn ghẽ cái khăn ăn như em bé, rất tức cười.

Ăn xong, không nên ra về ngay, mà hãy ngồi nán lại một lát để cùng nhau vài ba câu cà kê dê ngỗng rồi hãy chào từ biệt, trừ trường hơp có việc cần thiết phải đi gấp thì phải nói lời cáo lỗi.

Trước khi ra về, nên nói lời cám ơn chủ nhà một cách chân thành.

Bảo Hương (ĐPK)

Hỏi: 

19 tuổi, em lấy chồng theo sự sắp đặt của bố mẹ. Chồng em là con một gia đình khá giả nhưng bản thân anh thì lười biếng, suốt ngày chỉ thích tiêu xài tiền của cha mẹ. Từ khi lập gia đình, chúng em ra riêng và tự lập. Không được học hành nhiều, và không chịu nổi sự nhàm chán vô bổ trong gia đình, em xin đi làm cho một hãng cung cấp phục vụ dọn dẹp văn phòng. 

Trong số những người thuê em dọn dẹp, có một người góa vợ. Các con ông đều đã trưởng thành, có gia đình riêng. Ông là người có học, đối xử rất tốt với em. Biết hoàn cảnh của em, ông tỏ ra thương cảm và thường cho em quà hoặc tiền típ. 3 năm qua, hai đứa em có một mụn con, gia đình em cũng tạm ổn nhờ vào số tiền em kiếm được hàng tháng. Riêng em càng sống và làm việc lâu ở nhà ông ấy, em càng quý mến, tôn trọng ông. 

Cách đây gần một năm, người đàn ông ấy tâm sự rằng rất thương em dù biết như thế là không nên. Ông chủ muốn em làm vợ và hứa sẽ coi con gái em như con mình. Quá bất ngờ, sợ hãi, em đã kể lại với chồng và định thôi không làm nữa để tránh phiền hà. Nghe em kể, chồng em đã không tức giận mà còn xúi em cứ “giả vờ” nhận lời yêu ông ta để moi tiền. Vì chồng con và vì sẵn có tình cảm với ông, em đã làm theo lời xúi dục của chồng. 

Nhưng giờ thì hình như em cảm thấy em đã yêu ông chủ mất rồi. Em nhận ra rằng, chưa bao giờ em yêu chồng mà chỉ sống với anh ta bằng nghĩa vụ. Nhưng nếu bỏ chồng để đến với ông ấy thì dư luận và chồng em sẽ không buông tha cho em. Em khó nghĩ quá, chị có cách gì giúp em được không?

Em, N. San Jose 

Đáp: 

Chị đọc thư em ba lần, càng đọc càng thấy buồn giùm cho em. Chồng em là tên vô liêm sỉ, khi xúi em “cứ giả vờ nhận lời yêu ông ta để moi tiền” là chồng em đã ngang nhiên coi em như một cô gái bán thân mất rồi! 

Em viết “gia đình em cũng tạm ổn nhờ vào số tiền em kiếm được hàng tháng”có nghĩa là chồng em không đi làm, chỉ nằm nhà sống bám vào em, và xúi em moi tiền của đàn ông khác, đó là cung cách của một tên ma cô! Cung cách ma cô này sẽ tiếp tục nếu ông chủ này không thích em nữa, hoặc ông ta chết, v. v. . ., em sẽ được “chồng” gán ghép cho người khác ! 

Trước sau, em là người có tư cách. Dù ít học, không kiếm được việc làm nhàn nhã, em tình nguyện đi làm việc dọn dẹp lau chùi nặng nhọc để có tiền nuôi con và luôn cả người chồng sống cuộc đời tầm gửi kia. 

Chị chưa bao giờ khuyên vợ chồng ai bỏ nhau. Cho nên, chị sẽ trình bày với em một số ý kiến, mong em tự suy nghĩ: 

Em còn rất trẻ, còn cả cuộc đời ở trước mặt, không nên quyết định vội vã. Trước nhất, em tạm ngưng làm cho cái hãng có ông chủ hiện em đang “yêu” (chưa chắc em đã yêu, mà chỉ là thấy em đang cần cả tình cảm lẫn tiền bạc, như người sắp chết đuối, ông chủ vừa vỗ về em trên phương diện tình cảm lại vừa giúp đỡ em về tiền bạc, nên trước mắt em, ông ta như  là cái phao). 

Đồng thời, em nói với chồng em rằng về phương diện đạo đức và liêm sỉ, em không thể tiếp tục cuộc sống hai mặt như vậy. Nay em nghỉ làm chỗ đó, yêu cầu anh ta đi kiếm việc, dù là việc lương ít, dù là việc nặng nhọc, anh ta phải đi làm, đó là cái giá mà người đàn ông phải trả, nếu còn muốn ngẩng mặt nhìn đời. Nếu anh ta tỉnh ngộ, nhận ra sự vô liêm sỉ của mình, biết hối lỗi, thì em – vì cháu bé – mà cho anh ta làm lại cuộc đời một lần, quên đi những lỗi lầm quá khứ, sau cơn mưa có thể trời sẽ sáng, em à. 

Nếu anh ta ngoan cố, không chịu đi làm, muốn em cứ tiếp tục cuộc sống bòn tiền của đàn ông khác để nuôi anh ta như hiện nay, thì em ôm con về thưa với cha mẹ em, xin các người giúp đỡ. Cha mẹ em mà biết được sự anh ta khuyên em “cứ giả vờ nhận lời yêu ông ta để moi tiền”, thì chị tin rằng các người sẽ giúp gỡ em ra khỏi cảnh vợ chồng mà như ma cô lợi dụng gái này. 

Nếu sau này vợ chồng em đã tan vỡ, em cũng không còn “cần” đến ông chủ cũ, mà em vẫn yêu ông ta, vẫn muốn sống chung, thì đó là em yêu ông ta với tình yêu thuần túy, không lợi dụng, không coi ông ta như một chỗ “tiện nghi”. 

Còn như sau khi cách mặt, em cũng xa lòng, thì cuộc đời em còn trẻ trung, tương lai luôn luôn tươi sáng cho những con người biết đứng lên, biết sống tự lập, em ạ. 

Thân chúc em mọi sự tốt lành.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi: 

19 tuổi, em lấy chồng theo sự sắp đặt của bố mẹ. Chồng em là con một gia đình khá giả nhưng bản thân anh thì lười biếng, suốt ngày chỉ thích tiêu xài tiền của cha mẹ. Từ khi lập gia đình, chúng em ra riêng và tự lập. Không được học hành nhiều, và không chịu nổi sự nhàm chán vô bổ trong gia đình, em xin đi làm cho một hãng cung cấp phục vụ dọn dẹp văn phòng. 

Trong số những người thuê em dọn dẹp, có một người góa vợ. Các con ông đều đã trưởng thành, có gia đình riêng. Ông là người có học, đối xử rất tốt với em. Biết hoàn cảnh của em, ông tỏ ra thương cảm và thường cho em quà hoặc tiền típ. 3 năm qua, hai đứa em có một mụn con, gia đình em cũng tạm ổn nhờ vào số tiền em kiếm được hàng tháng. Riêng em càng sống và làm việc lâu ở nhà ông ấy, em càng quý mến, tôn trọng ông. 

Cách đây gần một năm, người đàn ông ấy tâm sự rằng rất thương em dù biết như thế là không nên. Ông chủ muốn em làm vợ và hứa sẽ coi con gái em như con mình. Quá bất ngờ, sợ hãi, em đã kể lại với chồng và định thôi không làm nữa để tránh phiền hà. Nghe em kể, chồng em đã không tức giận mà còn xúi em cứ “giả vờ” nhận lời yêu ông ta để moi tiền. Vì chồng con và vì sẵn có tình cảm với ông, em đã làm theo lời xúi dục của chồng. 

Nhưng giờ thì hình như em cảm thấy em đã yêu ông chủ mất rồi. Em nhận ra rằng, chưa bao giờ em yêu chồng mà chỉ sống với anh ta bằng nghĩa vụ. Nhưng nếu bỏ chồng để đến với ông ấy thì dư luận và chồng em sẽ không buông tha cho em. Em khó nghĩ quá, chị có cách gì giúp em được không?

Em, N. San Jose 

Đáp: 

Chị đọc thư em ba lần, càng đọc càng thấy buồn giùm cho em. Chồng em là tên vô liêm sỉ, khi xúi em “cứ giả vờ nhận lời yêu ông ta để moi tiền” là chồng em đã ngang nhiên coi em như một cô gái bán thân mất rồi! 

Em viết “gia đình em cũng tạm ổn nhờ vào số tiền em kiếm được hàng tháng”có nghĩa là chồng em không đi làm, chỉ nằm nhà sống bám vào em, và xúi em moi tiền của đàn ông khác, đó là cung cách của một tên ma cô! Cung cách ma cô này sẽ tiếp tục nếu ông chủ này không thích em nữa, hoặc ông ta chết, v. v. . ., em sẽ được “chồng” gán ghép cho người khác ! 

Trước sau, em là người có tư cách. Dù ít học, không kiếm được việc làm nhàn nhã, em tình nguyện đi làm việc dọn dẹp lau chùi nặng nhọc để có tiền nuôi con và luôn cả người chồng sống cuộc đời tầm gửi kia. 

Chị chưa bao giờ khuyên vợ chồng ai bỏ nhau. Cho nên, chị sẽ trình bày với em một số ý kiến, mong em tự suy nghĩ: 

Em còn rất trẻ, còn cả cuộc đời ở trước mặt, không nên quyết định vội vã. Trước nhất, em tạm ngưng làm cho cái hãng có ông chủ hiện em đang “yêu” (chưa chắc em đã yêu, mà chỉ là thấy em đang cần cả tình cảm lẫn tiền bạc, như người sắp chết đuối, ông chủ vừa vỗ về em trên phương diện tình cảm lại vừa giúp đỡ em về tiền bạc, nên trước mắt em, ông ta như  là cái phao). 

Đồng thời, em nói với chồng em rằng về phương diện đạo đức và liêm sỉ, em không thể tiếp tục cuộc sống hai mặt như vậy. Nay em nghỉ làm chỗ đó, yêu cầu anh ta đi kiếm việc, dù là việc lương ít, dù là việc nặng nhọc, anh ta phải đi làm, đó là cái giá mà người đàn ông phải trả, nếu còn muốn ngẩng mặt nhìn đời. Nếu anh ta tỉnh ngộ, nhận ra sự vô liêm sỉ của mình, biết hối lỗi, thì em – vì cháu bé – mà cho anh ta làm lại cuộc đời một lần, quên đi những lỗi lầm quá khứ, sau cơn mưa có thể trời sẽ sáng, em à. 

Nếu anh ta ngoan cố, không chịu đi làm, muốn em cứ tiếp tục cuộc sống bòn tiền của đàn ông khác để nuôi anh ta như hiện nay, thì em ôm con về thưa với cha mẹ em, xin các người giúp đỡ. Cha mẹ em mà biết được sự anh ta khuyên em “cứ giả vờ nhận lời yêu ông ta để moi tiền”, thì chị tin rằng các người sẽ giúp gỡ em ra khỏi cảnh vợ chồng mà như ma cô lợi dụng gái này. 

Nếu sau này vợ chồng em đã tan vỡ, em cũng không còn “cần” đến ông chủ cũ, mà em vẫn yêu ông ta, vẫn muốn sống chung, thì đó là em yêu ông ta với tình yêu thuần túy, không lợi dụng, không coi ông ta như một chỗ “tiện nghi”. 

Còn như sau khi cách mặt, em cũng xa lòng, thì cuộc đời em còn trẻ trung, tương lai luôn luôn tươi sáng cho những con người biết đứng lên, biết sống tự lập, em ạ. 

Thân chúc em mọi sự tốt lành.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi: 

Em thực sự cảm kích khi đọc những dòng tâm sự chân thành của chị đến với từng độc giả. Bản thân em cũng đang gặp chuyện khó xử chưa biết tâm sự cùng ai, thấy trong mục Tơ Lòng Vấn Vương này cũng chân thành và gần gũi quá nên em gửi tâm sự của mình. Hy vọng sẽ nhận được những lời khuyên bổ ích từ chị.

 Em năm nay 26 tuổi, đã tốt nghiệp đại học và có việc làm, lương bổng ổn định. Cách đây 1 năm, em quen anh ấy và chúng em trở thành bạn tốt của nhau. Qua một thời gian em nhận thấy tình cảm chân thành mà anh ấy dành cho. Anh tâm sự, anh có rất nhiều điều muốn nói với em nhưng không dám thổ lộ. Em biết anh mặc cảm vì bản thân anh chưa có sự nghiệp ổn định và trình độ học vấn lại kém em nhiều, thành ra anh ngại. Còn em, em cũng chỉ xem anh như một người bạn. Nhưng qua cách đối xử, em thấy ở anh có sự chín chắn của một người đàn ông từng trải trong cuộc sống, và em quý mến anh như anh trai mình, thỉnh thoảng vẫn chia xẻ với anh những khúc mắc trong cuộc sống. Có điều lúc nào thấy anh “có ý ” nhắc tới chuyện tình cảm là em lại né tránh. Anh càng nhận thấy rõ điều này và rất buồn.

 Chúng em hiện đã xa nhau một thời gian vì công việc, anh vẫn chờ đợi trái tim em rung động. Còn em, những lúc một mình, em mới thấy lòng mình trống trải và thấy mình yếu đuối, đã có lúc em nghĩ tới tình cảm của anh, nhưng hình như vẫn bị chi phối bởi lý trí. Em thấy khó xử quá! 

Xin chị hãy cho em lời khuyên, chị có đồng ý yêu một người thua mình về trình độ học vấn không? Bởi thông thường hay thấy đàn ông lấy vợ có trình độ kém mình chứ ít thấy trường hợp ngược lại.

 Cảm ơn chị rất nhiều!

T. H.  

Đáp:

 Chị xin được làm người góp ý, không dám nhận là người gửi tới em những “lời khuyên”. Xin em cùng chị đọc những góp ý này rồi suy nghĩ  coi có những điểm nào chị chưa thông suốt thì em tự mình cân nhắc thêm để tìm ra giải pháp hợp tình, hợp lý, em nhé.

 Trong câu chuyện của em, có mấy vấn đề đặt ra:

 – . . . chúng em trở thành bạn tốt của nhau . . .

– . . . anh mặc cảm vì bản thân anh chưa có sự nghiệp ổn định và trình độ học vấn lại kém em nhiều . . .

– … còn em, em cũng chỉ xem anh như một người bạn.

– . . . đã có lúc em nghĩ tới tình cảm của anh, nhưng hình như vẫn bị chi phối bởi lý trí.

– . . . chị có đồng ý yêu một người thua mình về trình độ học vấn không?

 Chị xin góp ý với câu cuối trước.

 Em à, nói về “yêu”, thì không có vấn đề phân biệt, dù là gia cảnh, tôn giáo, tuổi tác, học vấn, thậm chí có những trường hợp hai gia đình là thù địch của nhau, hai người trẻ vẫn thương yêu nhau, đôi khi phải bỏ trốn đến những nơi xa xôi để được cùng nhau chung sống.

 Nay chúng ta bàn sang vấn đề là “Có thực sự là em đã “yêu” người bạn của em chăng?”

 Chị cảm thấy có vẻ như là “chưa”, em ạ.

 Từ một năm nay, hai em quen nhau và trở thành bạn tốt của nhau, em cảm thấy anh ấy dành cho em tình cảm chân thành, nhưng về phần em, em chỉ coi anh ấy là một người bạn. Chuyện đời cứ tiếp tục trôi, thì em vẫn coi anh ấy là bạn mà thôi. Nhưng vì anh ấy muốn thổ lộ tình cảm với em, mà vì mặc cảm nên không dám, còn em thì “em thấy ở anh có sự chín chắn của một người đàn ông từng trải trong cuộc sống, và em quý mến anh như anh trai mình, thỉnh thoảng vẫn chia xẻ với anh những khúc mắc trong cuộc sống.”, chị nghĩ rằng tình cảm của em đối với anh ta chỉ là của một người em gái, muốn có người anh để tâm tình, mà thôi, chưa chắc đã là “yêu”.

 Tuy nhiên, có một sự kiện nổi lên, đó là dường như tới giai đoạn này, những ý nghĩ mơ hồ về vấn đề “yêu”, “sống chung”, đã hiện lên hơi rõ nét, cho nên hai em mới thấy xuất hiện chuyện  “anh mặc cảm vì bản thân anh chưa có sự nghiệp ổn định và trình độ học vấn lại kém em nhiều”.

 Dĩ nhiên là trình độ học vấn không nói lên nhân cách của con người. Có những người có học thức cao nhưng cư xử lại lưu manh, gian dối, dùng cái “học thức” của mình để lường gạt, tư cách còn thua người không biết chữ. Cho nên mới có sự phân biệt giữa “trí thức” và “học thức”.

 “Người trí thức” là người hành xử có tư cách và trí tuệ, biết việc gì làm được, nói được, việc gì không thể làm, không thể nói, nôm na là “ăn ở sao cho coi được”, cái “coi được” này không học được từ mớ sách vở, chữ nghĩa, mà là phải được hấp thụ một nền giáo dục có nội dung lành mạnh, trong sáng, sâu sắc của gia đình và xã hội, biết ” ăn ở sao cho phải đạo làm người”. Trong khi đó, chỉ cần mài miệt trong trường, học để có những mảnh bằng cao, là đã được gọi là “người học thức” rồi.

 Người bạn của em có thể không học thức cao, nhưng lại biết ăn ở một cách trí thức, “cho ra con người”, em ạ.

 Tuy nhiên, chị cần lưu ý em một thực tế này, là chị thấy rằng anh ta không có được niềm tự tin, tại sao vậy? Phải chăng vì anh ta cũng có phần trách nhiệm trong sự “chưa có sự nghiệp ổn định và trình độ học vấn lại kém em nhiều” chăng, thí dụ anh ta đã không cố gắng tìm cách trau giồi thêm kiến thức, nghề nghiệp, để cải thiện cuộc sống vật chất trong tương lai bằng những phương tiện hơi vất vả thí dụ như học thêm tại những lớp tối chăng … vân vân? Phải chăng anh ta đã dùng thời giờ để nuông chiều bản thân, đắm chìm vào chuyện mộng mơ, nghe nhạc, đọc tiểu thuyết, v … v … chăng?

 Em nên tự tìm hiểu. Một người có chí khí, tích cực, nhưng không có phương tiện, thí dụ phải dồn hết thời giờ để kiếm tiền nuôi gia đình, chưa có hoàn cảnh để trau giồi thêm kiến thức, khác với một người ù lì mơ mộng, chịu làm kẻ thua kém rồi mang theo mặc cảm, hận đời không hiểu mình. 

Sống suốt đời với người chồng đầy mặc cảm sẽ là một vấn đề rất gai góc, luôn luôn phải cảnh giác, vì bất cứ hành động nào của mình cũng có thể khiến cho họ vì có mặc cảm mà hiểu lầm, em à.

 Thân mến chúc em sáng suốt.

Thuần Nhã (ĐPK) 

Hỏi: 

Em đã là SV năm thứ  2 rồi và cũng đã có người yêu nhưng ở rất xa vì em được nhận vào một đại học chuyên ngành. Em rất yêu và không muốn mất cô ấy! Nhưng tình cờ em gặp lại một người bạn (N.) của cô ấy hồi còn trung học. Em được biết, N. cũng được nhận vào đại học này năm ngoái.

Sau một thời gian cả hai đứa đi học chung, đi ăn chung, và ngay cả học bài chung trong dome, em bắt đầu đem lòng yêu N. rất nhiều! Vì thế em rất sợ và không muốn nói cho ai biết. Em cũng luôn luôn tự nghĩ tình cảm của mình đối với N. chỉ là tình bạn. Em đôi khi cũng muốn dứt khoát với N. là giữa em và N. chỉ có tình bạn thuần túy mà thôi.

Nhưng mỗi lần gặp N. lòng em lại rung động và quên hết mọi thứ. Nhưng em cũng lo là nếu N. biết được em và cô ấy đang yêu nhau thì không biết N. có thể tìm cách lãng tránh em, hoặc ngược lại, cô ấy biết được chuyện này thì em không biết cô ấy cũng sẽ bỏ em. Hoặc cô ấy sẽ từ bỏ tình bạn của cô ấy và N.

Xin cho em hỏi giữa tình yêu và tình bạn, ta nên chọn tình gì ? Bởi lẽ theo em nghĩ khó có thể tồn tại song song hai thứ tình này, một người khi yêu có thể bỏ bạn, một tình bạn sẽ bị đánh mất khi có tình yêu xen vào. Cám ơn chị Thuần Nhã.

Trí, San Jose

Đáp:

Em hỏi chị về Tình Yêu, vậy chị xin đem ra vài quan niệm về Tình Yêu của cổ nhân để chúng ta cùng nhau thảo luận, em nhé.

 “Yêu là đặt hạnh phúc của ta vào hạnh phúc của người khác.”

 “Khi yêu, chẳng biết vì sao lại yêu, chính nhờ thế mà ta biết rằng mình đang yêu.” 

“Không có tiếng cười của nàng, cả căn phòng đầy ắp người đang ồn ào kia cũng trở thành lạnh lẽo và hoang vắng.”

Theo mấy quan niệm kể trên thì em chưa hề yêu “cô ấy” (xin tạm đặt tên là Y. để tránh lẫn với cô N.), mà em chỉ mới “thích” thôi. Này nhé, hai em đang yêu nhau nhưng vì chuyện học hành để xây dựng tương lai nên đành phải xa nhau, điều đó rất hợp lý. Thế nhưng, dù bận học, tình yêu của em và Y. lẽ ra vẫn phải nồng cháy trong trái tim em, ngoài những thời gian dành cho bài vở, hình ảnh nàng phải tràn ngập trong mọi không gian chung quanh em, như quan niệm “Không có tiếng cười của nàng, cả căn phòng đầy ắp người đang ồn ào kia cũng trở thành lạnh lẽo và hoang vắng”, mới là bình thường. Đằng này thì, không, sang tới trường mới, em gặp N.,  mà N lại chính là bạn của Y., rồi từ chỗ “Sau một thời gian cả hai đứa đi học chung, đi ăn chung, và ngay cả học bài chung trong dome”, bước sang “Em bắt đầu đem lòng yêu N. rất nhiều”.

Nếu quả là em yêu Y., thấy thiếu thốn, mất mát khi xa Y., tìm đủ cách để có dịp thăm hỏi Y. cho đỡ nhớ, thì hình ảnh N. không thể nào chen vào trái tim em để có triển vọng thay thế Y., em à.

Cho nên, chị kết luận là em chưa hề yêu Y., mà trước kia em chỉ mới “thích” cô ta mà thôi.

Nay nói đến N.

Đối với em, N.  là “tình mì ăn liền”, tức là loại “tình cảm tiện nghi”. Loại tình cảm này rất thường xẩy ra nơi các người bị đầy ải, rồi gặp những người dân địa phương thương tình, tìm cách giúp đỡ, săn sóc, dần dà đôi bên thấy cảm động, quyến luyến, thân mến, cuối cùng đi tới hôn nhân.

Tại sao chị lại “dám” phán đoán Tình Yêu của em một cách “nhẹ thể” vậy?

Đó là tại vì xuyên qua lời bộc bạch của em, chị thấy đầy dãy những sự so sánh, cân nhắc, tính toán, vốn rất xa lạ với chuyện Tình Yêu, em à.

Một vị vua đồng thời là một nhà hiền triết đã dùng thước đo Tình Yêu trong việc xử án, như sau:

“Có hai người đàn bà giành nhau một đứa bé, cả hai đều tự nhận là mẹ đẻ của nó. Vụ án lên tới triều đình. Nhà vua, sau một hồi suy nghĩ, bèn hạ lệnh:

– Hãy chặt đứa bé ra làm hai khúc, cho hai bà mẹ mỗi người một phần.

Ngay lập tức, một bà phóng ra khóc rống lên:

– Xin bệ hạ hãy trừng phạt tôi, tôi đã nói dối, tôi xin chịu tội, đứa bé không phải là con tôi mà là con bà kia, xin trả nó nguyên vẹn cho bà ta.

Nhà vua cười, hạ lệnh:

– Đem đứa nhỏ trả cho bà này. Tình yêu con của bà ta khiến cho bà sẵn sàng chịu tội miễn sao đứa bé thoát chết. Còn bà kia, không có tình yêu đối với đứa nhỏ, không quan tâm đến sự sống chết của nó, nên không phải là mẹ nó.”

Trong “cái mà em cho là yêu” của em đối với cả hai người bạn gái này, chị không nhìn thấy sự quan tâm của em đối với họ,–  một biểu hiệu của tình yêu –, mà chỉ là sự ngại ngần, sợ hãi, sợ rằng nếu họ biết chuyện em giấu diếm thì “nếu N. biết được em và cô ấy đang yêu nhau thì không biết N. có thể tìm cách lãng tránh em, hoặc ngược lại, cô ấy biết được chuyện này thì em không biết cô ấy cũng sẽ bỏ em.”, em chỉ có sự lo sợ cho quyền lợi của em một cách rất ích kỷ, không có lòng thương sót cho sự thất tình, nếu có, của hai người bạn gái, em à.

Chị đã tâm tình với em, quyết định thì xin dành cho em. Dẫu sao, chị cũng xin gửi tới em một câu chuyện ngụ ngôn Việt Nam dành cho những người “bắt cá hai tay” là câu chuyện “Con trê cũng tiếc, con giếc cũng muốn”, nói về anh chàng kia bắt được con cá trê rồi, thấy con cá giếc đang ở trước mắt, bèn đưa con cá trê lên miệng cắn lại, để được rảnh tay mà bắt cá giếc. Ngờ đâu con cá trê chui tọt vào họng, hai cái ngạnh giang ra hai bên, nhả không ra nuốt vào không được, phải đi tìm bác sĩ Tai Mũi Họng cấp cứu.

Tình Yêu mà bị “tình mì ăn liền” đánh gục thì chưa phải là Tình Yêu. Bởi vì đời sống thời nay tạo cho con người có nhiều cơ hội gặp nhiều đối tượng, cũng như trong thực phẩm có nhiều loại “ăn liền”. Một mai, em gặp “phở ăn liền”, “bún bò Huế ăn liền”, có khi em lại thích hơn “mì ăn liền” nhờ gia vị thơm, cay, chua, ngọt của chúng.

Một nhà hiền triết đã nói:

“Nếu người khác làm tổn thương bạn, bạn có thể quên sự thiệt hại ấy, nhưng nếu bạn làm tổn thương người khác, thì thật là khó mà quên được.”

Xin em sớm giải quyết dứt khoát để khỏi làm tổn thương hai người bạn gái đã quý mến em.

Chúc em sáng suốt.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi:

Em có chung sống với một người, anh ấy ly dị vợ đã bốn năm. Tuy em và anh ấy chưa có hôn lễ chính thức nhưng cả hai gia đình đều biết. Em và anh ấy đã sống với nhau như vợ chồng từ 2 năm nay. Hiện tại em không biết cuộc sống của mình bây giờ có phải là một gia đình không nữa? Anh ấy thì lúc nào cũng vậy ngoài giờ làm thì không bao giờ anh ấy về nhà vời em hết mà chỉ vùi đầu vào những chầu nhậu cho đến 1,2 giờ khuya hoặc cho đến khi nào em gọi điện thoại thì anh ấy mới chịu về (mà có khi cũng không có về liền nữa).

Em đã một lần vấp ngã trong tình yêu nên khi đến với anh ấy, em nghĩ là anh ấy đã một lần mất mát tình cảm như vậy thì sẽ tôn trọng những gì mà em đã dành cho anh ấy nhưng dường như em không là một người con gái may mắn. Hạnh phúc đã không đến với em! Đối với gia đình, anh ấy thực sự làm tròn trách nhiệm một người cột trụ trong gia đình (em không phải bận lòng lo về tài chánh trong gia đình vì lương anh ấy cao lắm) em có được ngày hôm nay hoàn toàn là do anh ấy đem đến cho em nhưng em không biết mình có phải là một đứa con gái mơ mộng hão huyền không?

Từ ngày quen nhau cho tới bây giờ chưa bao giờ anh ấy tặng quà cho em hết, mặc dù anh ấy sắm cho em đầy đủ mọi thứ không thua kém một ai nhưng sao trong lòng em vẫn không vui chút nào! Có phải là em đòi hỏi quá cao không thưa chị? Có lần vì em la con anh ấy (à em quên chưa nói là anh ấy đã có 3 đứa con với người vợ trước và cũng chính vì điều này mà em lấy anh, vì em bị u nang buồng trứng nên việc sinh nở đối với em rất khó) vì nó không chịu học bài, đến khi anh ấy biết, anh không chịu hỏi câu nào đã tát em đến sưng luôn cả xương sống mũi. Em đã quyết định chia tay anh ấy nhưng khi anh ấy lại khóc  và xin lỗi em thì em lại xiêu lòng và tiếp tục ở với anh cho đến ngày hôm nay.

Nhưng chị ơi! Nhìn vào cuộc sống của em bây giờ nhiều người nói em sung sướng lắm, vì tụi em mới mua nhà ra riêng. Nhưng khi một mình trong chính căn nhà của mình em lại cảm thấy cô đơn và buồn chán lắm, cũng may là em có Internet nếu không chắc em chết mất, từ nhỏ khi ba mẹ em ly dị em đã phải sống một mình với bà ngoại và cậu dì, không có tình thương của cha mẹ, một mình phải tự lo cho mấy đứa em, làm tất cả mọi thứ, nhưng em vẫn ngước mặt nhìn đời vì em hãnh diện là mình chưa bao giờ làm bất cứ điều gì trái với lương tâm, pháp luật hết.

Có nhiều lúc em muốn bỏ đi thật xa để quên hết mọi thứ, nhưng tất cả mọi người kể cả gia đình em cũng khuyên em là đừng nên thay đổi, ai cũng nói là kiếm một người chồng biết kiếm ra tiền như anh ấy không phải là dễ nhưng chị ơi mọi người không hiểu em! Em không cần tiền vì bản thân em vẫn làm được ra tiền để sinh sống kia mà! Em chỉ cần một người chồng thực sự hiểu em sống vời em bằng tấm lòng chứ không phải bề ngoài, bây giờ là lúc em chán nản nhất trong cuộc sống không có định hướng để sống nữa em cảm thấy mình sống trên đời này thật vô nghĩa cuộc sống nhàm chán, em bối rối quá hy vọng chị cho em một lời khuyên để em còn ý chí mà sống. Em đã 24 tuổi rồi không còn nhỏ nữa nhưng cũng không phải là quá lớn để tìm một cuộc sống khác cho riêng mình phải không chị? Em không thể tìm an ủi ở gia đình vì gia đình em hầu hết đều không muốn em từ bỏ cuộc sống đầy đủ như bây giờ kể cả mẹ em nữa nhưng các người ấy không biết là em đang sống với ngục tù của cuộc sống vật chất đó. Những gì có thể nói em đã nói ra với chị mong chị cho em một lời khuyên. Em chân thành cảm ơn chị.

N. M. – San Jose

Đáp:

Chị đọc thư em rất kỹ,  lòng ngậm ngùi thương cảm cho hoàn cảnh của em. Chị sẽ không giúp được gì, nếu em không đủ can đảm để nhìn vào thực tế và đứng thẳng lên tự xây dựng cuộc đời, một cuộc đời phải có sự nồng nàn của yêu đương và sống cho ra sống.

Trước hết, hãy nói về “anh ấy” của em. 

Với một cái nhìn toàn bộ những sự kiện:

“… ngoài giờ làm thì không bao giờ anh ấy về nhà vời em hết mà chỉ vùi đầu vào những chầu nhậu cho đến 1,2 giờ khuya hoặc cho đến khi nào em gọi điện thoại thì anh ấy mới chịu về (mà có khi cũng không có về liền nữa).”

…”Từ ngày quen nhau cho tới bây giờ chưa bao giờ anh ấy tặng quà cho em hết,…”

…“vì em la con anh ấy (à em quên chưa nói là anh ấy đã có 3 đứa con với người vợ trước và cũng chính vì điều này mà em lấy anh, vì em bị u nang buồng trứng nên việc sinh nở đối với em rất khó) vì nó không chịu học bài, đến khi anh ấy biết, anh không chịu hỏi câu nào đã tát em đến sưng luôn cả xương sống mũi.”…

…  thì chị có cảm tưởng là anh ấy không yêu em, không những thế, anh ấy đang có những mối ân hận trong lòng đối với việc chia tay với người vợ cũ, xuyên qua sự kiện em vì một động cơ chính đáng là chuyện học của con anh ta mà la mắng chúng nó, – tuy có thể là không đúng ý anh ấy, – nhưng cũng không thể vì chuyện nhỏ đó mà đã đánh em nặng tay, rồi sau lại khóc lóc xin lỗi. Đó không phải là cung cách xử thế của những người quân bình, mà là phản ứng của người có mặc cảm trong lòng, có thể là mặc cảm với sự vợ chồng bỏ nhau, để cho đàn con đến nỗi bơ vơ, mất mẹ, hoặc là, hơn thế nữa, anh ta đang bị sự hối tiếc giày vò vì chuyện bỏ vợ.

Về phần em:

Khi đến sống chung với anh ta, em đã làm một chuyện khờ dại, em đã cống hiến anh ta cái tiện nghi hoàn toàn miễn phí, anh ta không có sự ràng buộc nào với em, thí dụ như là một đám cưới, có sự cam kết với nhau về một đời sống có trách nhiệm về nhau và có sự chứng giám thiêng liêng của cha mẹ, thân nhân và bè bạn.

Nếu đã có những cam kết chính thức như thế về tình nghĩa vợ chồng, thì mỗi người đều phải có bổn phận với người kia, em cũng có bổn phận phải trông nom, săn sóc và dậy dỗ đàn con của anh ta, vì em là mẹ kế của chúng nó, nếu em có la mắng chúng vì sự lười biếng học hành, thì cũng là bổn phận đối với con chồng, cũng như con mình, lẽ ra anh ta còn phải cảm ơn em nữa.

Sự kiện anh ta thẳng tay đánh em, và chuyện không lưu tâm đến em, không bỏ chút thời giờ để tìm hiểu em, để biết đến chút ước vọng vun bồi tình yêu của em mà đáp ứng bằng một vài cử chỉ có chút tính cách lãng mạn trong yêu đương như tặng nhau chút quà nhỏ, lâu lâu đưa nhau đi chơi, thăm hỏi âu yếm nhau, mà chỉ … “Từ ngày quen nhau cho tới bây giờ chưa bao giờ anh ấy tặng quà cho em hết, mặc dù anh ấy sắm cho em đầy đủ mọi thứ không thua kém một ai…” …đủ nói lên rằng anh ta không coi em là vợ hoặc người mà anh ta yêu thương, trân quý, em chỉ là một “người đàn bà tiện nghi”, bỏ ra chút tiền bạc cung cấp cho em được ăn mặc đầy đủ về phương diện vật chất là xong chuyện rồi.

Chị rất thương hoàn cảnh sớm thiếu tình yêu thương từ gia đình của em, và thương hơn nữa là sự kiện gia đình em chỉ nhìn vào đời sống vật chất của anh ta mà cổ động em, quên hẳn đi cái em cần — và tất cả mọi người cần — là một cuộc đời “sống cho ra sống”, không phải là một cuộc đời của một cung nữ trong triều đình vua chúa xưa, chỉ có bổn phận làm sao cho vua vui, bản thân chỉ được cơm no áo ấm là đã mang ơn vua chúa cho đến mãn kiếp.

Em hãy mạnh dạn yêu cầu anh ta ngồi xuống, một lần cho tất cả, đem vấn đề nhức nhối này lên bàn mổ, nói thẳng, nói hết, để, một là nếu anh ta nhận ra  rằng  “em cũng là một con người, có yêu, cần được yêu, và có thể bỏ anh ta mà đi mất”,  thì anh ta sẽ, hoặc là bừng tỉnh trước thực tế mà thay đổi nếp sống, hoặc là nếu anh ta đã chán em rồi, cũng muốn em ra đi cho gọn chuyện, hoặc là anh ta chưa bao giờ yêu em cả, hai người sống chung cũng giống như sự âm ỉ của căn bệnh ung thư tiềm ẩn, có thể bùng ra bất cứ lúc nào, thì cũng nên mổ phăng ra, cắt luôn phần bị ung thư đi, em mới tự cứu được, mới xây dựng được cuộc đời đáng sống cho bản thân em, khi mà tuổi trẻ của em còn giúp em làm lại cuộc đời dễ dàng, tâm hồn em còn tươi mát, chưa đến nỗi bị trầy trụa, quá đau đớn, thất vọng, phải rút lui vào bóng tối.

Hãy đứng lên, bước ra ngoài đời, kiếm một việc làm, em có thể cực thân, nhưng tâm em sẽ an lạc, em sẽ có niềm tự tin, sẽ ngẩng cao đầu. Những lời khuyên đại khái “mọi người kể cả gia đình em cũng khuyên em là đừng nên thay đổi, ai cũng nói là kiếm một người chồng biết kiếm ra tiền như anh ấy không phải là dễ … ” đã chôn vùi biết bao nhiêu cuộc đời những người đàn bà tội nghiệp, lẽ ra có thể giữ được khí phách, sống một cuộc đời đáng sống, đành chịu ẩn nhẫn làm thân nô lệ cho đàn ông và đã đẩy biết bao nhiêu người đàn ông, lẽ ra có thể trở thành những người tốt, biết tôn trọng nhân vị của đàn ba, thì lại trở thành những tâm hồn khô khan, ngạo nghễ, chỉ biết dùng đồng tiền, nên cũng chỉ mua được những món có thể dùng tiền để mua, mất hẳn cái bén nhậy, tế nhị, để được thưởng thức cái tinh hoa của cuộc đời.

Thân chúc em tự xây dựng lại hạnh phúc.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi : 

Em năm nay 20 tuổi, anh ấy 23, em quen anh ấy đã được 3 năm, tình cảm giữa em và anh ấy rất mặn mà, anh ấy đang học computer science, nhưng có một chuyện mà hai đứa em luôn đau khổ: em là người đạo Thiên Chúa, nhưng gia đình anh ấy theo đạo Phật, có nhiều lần anh đã muốn công khai chuyện tình cảm của hai đứa nhưng không dám vì gia đình của anh ấy không chấp nhận anh quen với người có đạo, bản thân anh cũng là con út trong gia đình, cho nên bây giờ hai đứa em quen nhau cứ phải lén lút, điều này làm em buồn lắm, gia đình em khó lắm, không chấp nhận em kết hôn với người ngoại đạo, thậm chí anh ấy đồng ý theo đạo mà ba em cũng còn không chấp nhận, chúng em không thể xa nhau.

Bây chúng em phải làm sao để hai gia đình chấp nhận, bản thân anh là người rất có trách nhiệm, là đứa con ngoan trong gia đình, anh ấy sẵn sàng theo đạo nếu gia đình chấp nhận, nhưng mãi mãi gia đình anh ấy không chấp nhận thì chúng em sẽ phải xa nhau mãi mãi ư, đời em đã thuộc về anh ấy, em không hề hối hận những điều em đã làm, nhưng em phải làm sao để gia đình cho anh ấy theo đạo, chẳng lẽ em cứ chờ đợi mòn mỏi hoài vậy, em và anh ấy yêu nhau là một cái tội ư, bây giờ em phải làm sao đây? Xin chi giúp em với.

Em, N., San Jose

Đáp:

Chị xin tóm lược lại câu chuyện của em:

— Em 20 tuổi, anh ấy 23.

— Hai em quen nhau đã 3 năm, rất yêu nhau và đã có quan hệ như là vợ chồng với nhau.

— Gia đình anh ấy đạo Phật, gia đình em đạo Thiên Chúa.

— Gia đình anh ấy “không chấp nhận anh quen với người có đạo” và “… anh ấy sẵn sàng theo đạo nếu gia đình chấp nhận, nhưng mãi mãi gia đình anh ấy không chấp nhận …”…

— “Gia đình em khó lắm, không chấp nhận em kết hôn với người ngoại đạo, thậm chí anh ấy đồng ý theo đạo mà ba em cũng còn không chấp nhận …”…

Em N. rất thương,

Phải nói thẳng một điều là cả hai gia đình, gia đình em và gia đình anh ấy của em, đều hẹp hòi, ích kỷ, không quan tâm đến hạnh phúc của con cái mà chỉ muốn chúng phải là những con cừu do mình chỉ huy, áp đặt, nếu chúng không làm đúng theo ý mình thì mặc kệ, cho chúng nó đau khổ. Họ không thèm quan tâm đến tình huống cặp tình nhân trẻ, quá yêu nhau, muốn sống chung với nhau nhưng phải lén lén lút lút, nếu người con gái có thai ngoài hôn nhân, rồi hậu quả sẽ ra sao, liệu mầm sống mới chưa kịp mở mắt chào đời kia có vì sự khắt khe của ông bà nội, ông bà ngoại mà đành trôi theo bàn tay nạo thai mà ngậm hờn dưới lòng cống không?

Tuyệt đỉnh của tôn giáo là CHÂN THIỆN MỸ. Nhưng khi tôn giáo đã gom lại thành tổ chức thì đôi khi lại nẩy sinh ra những hạng người cuồng tín, làm những điều khiến cho tôn giáo của họ trở thành biến thể, đi xa cái chân thiện mỹ, mà trở thành một hình thức giống như là phe phái. Phe này muốn lấn lướt phe kia, tự cao về phe mình, không nghiên cứu giáo lý của tôn giáo khác để nhìn thấy được cái tuyệt đỉnh, cái CHÂN THIỆN MỸ mà giáo chủ của họ đã vì những điều đó mà hình thành tôn giáo của họ. Trái lại, cứ như con ếch ngồi dưới đáy giếng, nhìn lên thấy bầu trời nhỏ hơn cái chiếu, tưởng rằng chỉ có đạo của mình là hay nhất, không biết gì về các đạo khác, thậm chí, do không hiểu biết, đôi khi nói những điều vô căn cứ, hoang đường, thành ra như là nói xấu đạo khác vậy.

Căn bệnh trầm kha này đã và đang gây tai họa cho nhân loại qua các cuộc thánh chiến. Chỉ khi nào, hoặc là mọi người đều nghiên cứu thêm về các tôn giáo khác để hiểu biết và thông cảm nhau hơn, hoặc là không nghiên cứu thì cứ nên tôn trọng sự tự do tôn giáo, tự nhủ rằng vì mình thiếu hiểu biết, không thấy cái hay của các tôn giáo khác không có nghĩa là đạo khác xấu, mình có bổn phận phải “cứu vớt”. Đừng nghĩ rằng chỉ có riêng những người theo tôn giáo mình là “có đạo”, còn các người không theo đạo của mình thì gom chung thành “người ngoại đạo”, hoặc “kẻ ngọai” …, cần được giáo dục để “trở lại đạo”. Điều này phải cần đến sự tận tâm giảng dậy của các vị linh hướng có tinh thần cởi mở, hiểu biết rộng, và có tấm lòng từ bi, bác ái, thương xót cho cái kiếp người vốn đã đầy nỗi thống khổ, không nên lợi dụng tôn giáo để quàng thêm vòng dây kẽm gai lên đầu lên cổ tuổi trẻ nữa.

Các em nên cố gắng học hành chăm chỉ để kiếm được việc làm, thoát được ảnh hưởng của gia đình về mặt kinh tế, rồi sau đó, hãy can đảm trình bầy hoàn cảnh thực sự của hai em, là hai em không thể xa nhau được, yêu cầu hai bên cha mẹ tác thành, nếu không, các em đã lớn, các em cũng có bổn phận đối với chính mình, các em có thể tự định đoạt đời các em.

Về việc đổi đạo, chị nghĩ rằng nên giữ sự tế nhị và hợp lý, không nên đem hôn nhân làm một áp lực bắt người khác đổi đạo. Hai em nên đạo ai nấy giữ.  Sau này, khi hai em sống chung, chính cung cách sống của các em sẽ nói lên tính ưu việt của tôn giáo mà các em chịu ảnh hưởng. Từ đó, tùy theo lòng kính quý của mỗi em đối với từng tôn giáo, các em vẫn còn dư thời giờ để đổi đạo, nếu muốn. Sự cưỡng bách không thể thấm sâu vào lòng người, mà lại phát sinh ẩn ức.

Để xứng đáng đi vào lãnh vực tâm linh, mỗi người phải có tấm lòng thành khẩn, bước những bước hân hoan, tâm hồn sung mãn với những tư  tưởng khai phóng, không phải là những bước lầm lũi tủi hờn vì bị ép buộc.

Thân chúc em mọi điều may mắn.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi : 

Em và cô ấy đã tổ chức Lễ Hỏi hồi tháng 11 và em đang “đi cày – đi làm” để chuẩn bị cho ngày cưới của chúng em (tháng 6 này). Đùng một cái cô ấy nói lời chia tay với em. Em thật sự bàng hoàng, bất ngờ. Lúc đó, em phải đồng ý theo nguyện vọng của cô ấy. Em hỏi lý do thì cô ấy trả lời:

“Không còn yêu, chỉ có lòng thương”.

Sau đó, em có tâm sự với chị của cô ta (cô ấy sống với chị và ở xa bố mẹ). Chị cô ấy nói là hãy để cho T. có thời gian suy nghĩ, em đồng ý. Một lần, sau khi em liên lạc với chị cô ấy, thì được biết là cô ấy đi chơi xa với bạn 2 ngày mới về. Nhưng thực ra, theo em biết thì cô ấy và chị cô ấy cùng đi chơi với 2 người bạn trai ở tiểu bang khác qua chơi. Em cũng chưa có dịp nói cho cô ấy biết.

Đến ngày 14/2, em lên nhà thăm và có ý muốn bộc lộ cho cô ấy hiểu tình cảm của em. Nhưng chị cô ấy lại giới thiệu em với hai người bạn trai chỉ là “BẠN”. Em cũng không phản đối vì sợ mất lòng người ta (em sợ mọi người nghĩ em là: ăn không được thì phá cho hư).

Sau đó, em cố trình bầy về tình cảm của em và em sẵn sàng tha thứ cho cô ấy. Nhưng cô ấy vẫn dửng dưng. Sau đó em nói chuyện thẳng thắn thì cô ấy vẫn giữ nguyên quan điểm ban đầu “CHIA TAY”. Lúc bấy giờ em mới đề cập đến vấn đề tài chính:

– Số tiền anh đưa cho em để down mua nhà, thì em hoàn trả lại để anh lo công chuyện khác. Em tự lo liệu để trả lại anh hàng tháng.

Cô ấy nói:

– Em không đủ tiền, em sẽ trả cho anh sau.

Em không đồng ý. Và em nói:

– Mình chia tay thì mọi cái cũng phải rõ ràng cả về tài chính và tình cảm một cách êm thấm.

* Sau đó, qua lời chị cô ấy thì cô ấy vẫn còn yêu em. Hiện tại thì cô ấy cũng vui vẻ với em nhưng ở mức độ chừng mực nào đó. Nhẫn cầu hôn cũng như nhẫn mà bố mẹ em tặng cô ấy thì cô ấy đã tháo ra hết (Chúng em yêu nhau được 3 năm rồi). Em có hỏi thì cô ấy nói là “nó vướng”.

* Em đề cập đến xây nhà và đám cưới thì cô ấy không còn mặn mà như trước đây mà có vẻ hời hợt, bản thân em, em nói bị bệnh mà cô ấy không một lời hỏi thăm.

Thưa chị, em có nên dứt khoát chia tay với cô ấy không?

– Có phải cô ấy trở lại với em để có thời gian trả nợ rồi lại tiếp tục chia tay?

Chân thành cảm ơn chị.

Em, Đức, Oakland

Đáp:

– Chị thấy hơi vương vướng với câu “Chúng em yêu nhau được 3 năm rồi.”, em ạ. Chị nghĩ rằng có thể dùng câu ấy cho thời gian đầu, nhưng từ từ, “đốm lửa tình yêu tắt nguội dần” mà tiếc thay, em không nhận ra đó thôi.

Này nhé, sau ba năm “yêu nhau” với em, rồi lại còn làm Lễ Hỏi, sửa soạn đám cưới, cô ấy bỗng nói lên là: “Không còn yêu, chỉ có lòng thương”. Nếu quả là trước kia cô ấy “yêu” em, và mới mấy tháng trước đây còn làm đám hỏi với em, thì cái gì đã làm cho cô ấy bỗng nhiên phát hiện ra rằng “không còn yêu, chỉ có lòng thương”?

Cho nên chị nghĩ là vào buổi đầu của thời gian ba năm đó, hai em quả là đã có tình cảm rất sâu sắc với nhau, có thể nói là hai em yêu nhau, tính toán cho tương lai, muốn cùng nhau xây tổ ấm, em giao tiền cho cô ấy đặt tiền down mua nhà, v. v…

Nhưng thời gian trôi qua, cô ấy từ từ phát hiện ra rằng giữa hai người có những điểm không hòa hợp, và từ đó, có thể là cách cô ấy cư xử với em đã khác rồi, nhưng em vì chủ quan nên không nhận thấy. Tuy nhiên, chỉ sau đám hỏi là một sự kiện thực tế, một bước tiến đến sự kết hợp vĩnh viễn, một điều không còn thay đổi được nữa, thì những suy nghĩ vốn mông lung mơ hồ trong tâm trí cô ấy bỗng xuất hiện mạnh mẽ, và cô ấy nhận rõ, rất sâu sắc, là cô ấy không thể sống chung với em, nhưng “thương em” vì những tận tụy và lo toan của em trong thời gian đã qua.

Xuyên qua những điều em kể lại thì chị thấy em đã cư  xử không mấy tế nhị trong vài việc, thí dụ về câu chuyện hai người bạn trai ở tiểu bang khác sang chơi. Khi em đã được chị cô ấy cho biết là họ đi chơi xa rồi mà em lại còn tìm cách để biết đó là hai người bạn trai, rồi sau lại “em cố trình bầy về tình cảm của em và em sẵn sàng tha thứ cho cô ấy”. Tại sao lại có truyện “tha thứ” trong này, bởi vì cô ấy có làm gì để cần em “tha thứ”. Chị em cô ấy là hai người lớn, họ có bạn bè ở tiểu bang khác sang chơi, có thể là họ muốn đưa bạn bè đi coi những thắng cảnh của nơi họ ở, là một tình cảm lành mạnh giữa con người với nhau, sao lại cần sự tha thứ của em?

Cách cư xử hẹp hòi như thế của em càng làm cho cô ấy nhìn rõ những o ép của em sau này đối với cô ấy khi em đã là chồng cô ấy. Rồi tới vấn đề đòi tiền của em. Em có nhận thấy là sự mất cô ấy là một mất mát lớn của em hay không? Vậy thì có tiền nào mà so sánh nổi! Khi yêu nhau, hay “tưởng là yêu nhau”, em giao tiền cho cô ấy down nhà. Lẽ ra chuyện này không cần thiết phải làm vậy, tại sao em không để tiền trong ngân hàng, lại đưa cho cô ấy làm chi? Sự kiện “đưa tiền cho cô ấy giữ” của em liệu có ẩn ý ràng buộc gì không?

Dẫu sao, nay thì chuyện lớn đã tan vỡ, em còn có thể làm một việc tốt đẹp cuối cùng cho mối tình đã qua là hãy quên món tiền ấy đi, hãy coi như đó là bông hồng ấp ủ kỷ niệm của những ngày xa xưa bên nhau trong quá khứ.

Em đang dồn cô ấy vào con đường cùng – vì không có tiền trả em – mà phải hành xử  lộ liễu đến nỗi chính em cũng phải thắc mắc : ” – Có phải cô ấy trở lại với em để có thời gian trả nợ rồi lại tiếp tục chia tay?”, than ôi, đoạn cuối của một “cái gọi là tình yêu” sao lại thê thảm, đượm mùi tanh tao “hơi đồng” đến thế này?

Em nên giúp cho người yêu cũ – nếu em muốn dùng từ ngữ này – giữ được một chút danh dự, hãy cởi bỏ cho cô ấy cái ray rứt về sự bất lực, đã không có tiền để trả lại em.

Kiếm ra tiền là chuyện tương đối dễ, biết coi tiền đúng với giá trị của nó là điều cần phải có tấm lòng, em ạ.

Thân mến chúc em sáng suốt, “biết lùi” và “biết mất”  là biết những nghệ thuật sống đẹp.

 Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi:

– “Anh trai em lấy chị gái của Khôi đã hơn một năm. Thỉnh thoảng, em hay sang nhà chị dâu chơi và rất mến anh Khôi. Anh ấy bị mất bàn tay trái do một lần đụng xe khốc liệt. Bây giờ Khôi có một liquor ở gần nhà. Tính anh ấy nhã nhặn, đôi lúc cũng hơi cáu giận do mặc cảm tật nguyền. Một lần Khôi nói Khôi yêu em. Em rất bàng hoàng và rung động trước lời yêu đương đó.

Nhưng gia đình em không đồng ý. Bố em bảo:

“Không được. Thằng anh mày làm rể nhà người ta rồi, mày còn làm dâu nữa để mang tiếng là ham giàu à”.

Anh trai em cũng bảo không nên. Dù biết gia đình Khôi rất giầu, em không muốn nói là tiền muôn bạc bể, nhưng em yêu anh đâu phải vì điều này. Em thương Khôi thật tình, em thương Khôi không phải vì Khôi giầu, em cũng không phải thương Khôi vì tấm lòng xót thương cho người tàn tật, nhưng càng bị gia đình cấm đoán em càng thấy gắn bó và yêu thương anh ấy hơn. Hiện nay, em vẫn chưa thuyết phục được gia đình để gia đình chấp nhận cho mối tình của hai đứa em. Em buồn quá. Chị giúp em với.”

K.O. San Jose

 Đáp: 

–  “Em và Khôi quen biết nhau đã hơn một năm, lúc đầu là em “rất mến” Khôi, rồi khi nghe Khôi tỏ lời thì em “… rất bàng hoàng và rung động trước lời yêu đương đó.”

Như vậy, em yêu Khôi và Khôi yêu em, chị thấy không có điều gì sai trái trong mối tình này. Em và Khôi không phải là họ hàng bà con, dù là bà con xa. Chuyện anh chị em bên đàng trai kết hôn với anh chị em bên đàng gái rất thường xẩy ra, ngay cả khi anh kết hôn với chị, rồi em lại kết hôn với cháu cũng là bình thường, từ sự qua lại thăm viếng cặp đã kết hôn kia mà chàng và nàng gặp gỡ nhau, rồi tình cảm nẩy nở, chàng và nàng yêu nhau bằng mối tình trong sáng, lành mạnh. Trong đời, chị đã gặp rất nhiều cặp vợ chồng vốn là thân nhân của bên vợ và bên chồng, nhờ tình thân đó, họ biết rõ nhau, rồi đi đến hôn nhân.

Trường hợp em, lý do mà cha phản đối Khôi không phải vì tư cách hay đạo đức của bản thân Khôi, – điều mà cha mẹ nào cũng lo sợ cho con gái, nếu do mù quáng mà lấy một người tư cách, đạo đức tồi bại thì cuộc sống sau này của con mình sẽ phải lãnh nhận những khổ đau không biết tới đâu mà lường – , nhưng lại là  .. “Không được. Thằng anh mày làm rể nhà người ta rồi, mày còn làm dâu nữa để mang tiếng là ham giàu à”…, là lý do không hợp lý, không chính đáng. Những loại lý do vì sợ “mang tiếng là ham giầu”, vì “không môn đăng hộ đối”, vì “là con cái của dòng họ mà gia đình mình không ưa”, v.v… và v.v… này đã làm tan nát biết bao nhiêu trái tim, chị mong em sẽ không phải là một nạn nhân.

Em nên kiên nhẫn, không cần vội vã, cứ bình thản trong tình yêu. Em và Khôi cứ việc yêu nhau trong vòng lễ giáo, đó là quyền tự do tối hậu của tất cả mọi người, không ai tước đoạt được. Hơn nữa, thời gian cũng giúp soi sáng mối tình, để biết rõ đây là tình yêu chân chính, tha thiết, hay chỉ là ngọn lửa rơm, lóa lên rồi tắt lịm trước khó khăn.

Chúng ta đang sống trong thế kỷ thứ 21, và trên mảnh đất tự do. Cho nên chỉ cần em kiên nhẫn, thời gian sẽ giúp em, đứng bên phía em. Nếu mối tình của Khôi và em cứ vững bền, trong sáng, không làm điều gì khiến cha em nổi trận lôi đình, thì chắc em sẽ nhận được phần thưởng tốt đẹp cho cuộc đời vì trước thực tế đẹp đẽ như vậy, cha em sẽ chuyển tâm.

Thân chúc em mọi điều tốt lành,

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi:

Năm nay cháu gần 19 tuổi, còn bạn trai cháu hơn cháu 9 tháng. Vào đầu mùa Thu năm ngóai cháu gặp H. trong một buổi tình cờ và tình cảm đã đến với cháu ngay lần gặp gỡ đầu tiên ấy. Cháu rất thương H., sẵn sàng bỏ ra nhưng không mong đón nhận lại.

Tụi cháu đã đến với nhau nhưng rất ngắn, chỉ trong vòng ba tháng. Tuy rất ngắn nhưng đã có rất nhiều trắc trở xẩy ra với tụi cháu. Cho đến ngày Christmas, tụi cháu quyết định chia tay. Tuy nói là chia tay, nhưng chúng cháu vẫn gặp mặt, nói phone, thậm chí còn thân hơn lúc go out. Cháu đã có đề nghị quay lại, nhưng H. không có phản ứng. Rồi H. đi San Francisco và đã gặp người con gái khác. H. nghĩ là H. đã yêu cô ấy, nhưng thật sự không phải. Rồi đến một hôm H. nói là vì cháu ép H. quá nên H. cố tình lánh mặt cháu.

Rồi thì cháu tried to go out với một người khác. Nhưng cháu vẫn không thể quên được H. Một hôm, H. nói là H. không biết đó là cảm giác ích kỷ vì cháu đã có người khác hay vì H. vẫn còn thương cháu, nhưng khi xa cháu thì H. lại cảm thấy nhớ cháu. H. đã nói với người bạn không mấy thân gì với cháu. Nhưng chị ấy không nói với cháu mãi cho tới gần đây chị ấy mới nói với cháu. Có lần H. hỏi cháu rằng nếu H. muốn quay lại với cháu thì cháu có nhận lời hay không? Cháu đã không trả lời vì cháu muốn có thời gian suy nghĩ cũng như đó thật sự hơi bất ngờ đối với cháu. Nhưng bây giờ khi cháu nói “Yes” thì H. nói H. muốn suy nghĩ vì H. sợ sẽ làm cháu đau lòng thêm một lần nữa.

Xin nói với cô, cháu và người bạn trai mới đã không còn quan hệ. Thật ra trong chuyện này, H. có phải đang đùa giỡn với cháu phải không cô? Xin cô cho cháu biết chút kinh nghiệm vì cháu thật sự hơi bối rối.

Xin cám ơn cô.

K. Lê

Đáp:

Em hỏi “Thật ra trong chuyện này, H. có phải đang đùa giỡn với cháu phải không cô? “, cô xin trả lời ngay với em là, không riêng gì H., ngay cả em nữa, hai em đều đang đùn giỡn với cái “tưởng như là tình yêu”, nhưng thực ra, không phải là tình yêu!

Sau đây là bốn câu thơ của tác giả Kiều Anh viết về tâm trạng của những người yêu nhau chờ đợi nhau:

” Người hẹn chiều nay sẽ đến thăm

Nôn nao chờ đợi lửa thiêu lòng

Ngoài kia nắng ngả vương mầu nhớ

Ngơ ngác hồn ai, ai biết không?”

Tình yêu chân thật là như vậy, là thấy dường như khắp bầu trời không còn ai ngoài người mình yêu, chờ đợi mà người yêu không đến thì tâm hồn trống vắng, ngơ ngác, dại khờ, gặp nhau thì nhiều khi không cần nói, hai tâm hồn như là đã thông suốt với nhau.

Tình yêu chân thật là sự vắng mặt của tính toán, dùng mưu này kế nọ để giữ nhau, vân vân . . .

Em và H. gặp nhau từ đầu mùa Thu năm ngoái, đến nay cũng là một thời gian khá dài rồi, vậy là khi đó em khoảng 18 tuổi, H. gần 19. Vào tuổi đó, hai em đều mới ở giai đoạn cuối của tuổi teenager, là cái tuổi thấy chuyện gì cũng lạ, thích tìm hiểu, thí nghiệm, v.v… Khi H. gặp em, H. chưa đủ già dặn để mà tính chuyện lâu dài, cậu ta mới chỉ muốn “thám hiểm chuyện trai gái” thôi, cho nên khi H. nói “… là vì cháu ép H. quá nên H. cố tình lánh mặt cháu …”, là H. nói thật đó, em à.

Cô góp ý với em là hiện nay em cũng hãy còn quá trẻ để phải mất quá nhiều thì giờ và tâm trí lo toan chuyện “yêu và nắm giữ người mình yêu”, hao phí những ngày hoa mộng của tuổi xanh. Nếu em cứ lao vào những “cái gọi là tình yêu” kiểu này thì tâm hồn em sẽ trở thành chai đá, dạn dầy với những “trò chơi yêu đương”, không còn sự nhậy cảm để đón nhận khi có mối tình chân thật đến với em.

Hãy quay lưng lại với “cái gọi là mối tình” này đi. Tình yêu gì mà mới chưa tới một năm trời đã đầy dẫy những sóng gió, mưu toan, mất hết cả mộng mơ, em à.

Cô mượn tác giả Lê Nghi Đình Giang bài thơ này để gửi tới em như một lời cầu chúc:

 Yêu và Được Yêu

 Còn gì vui hơn nữa

Khi yêu và được yêu

Mang trái tim thắp lửa

Thay nắng những ban chiều

Ôi kho tàng quý nhất

Là tình yêu được trao

Và nhận về ánh mắt

Cho hồn say rạt rào

Hỡi không gian xa cách

Hỡi thời gian lãng quên

Thôi chẳng còn đáng trách

Khi lòng ta bình yên

Còn gì vui hơn nữa

Khi yêu và được yêu

Có nhau làm điểm tựa

Cho mùa xuân đi theo.

 Thân chúc em sáng suốt.

Thuần Nhã (ĐPK)

 Hỏi :

 Vợ tôi mất cách đây 3 năm để lại 2 con, một cháu lên 5, một cháu vừa đầy tháng. Rất may, T., em gái của vợ tôi từ miền Đông dọn qua đây đang xin việc. Trong lúc chờ đợi, cô ấy đã giúp tôi trông nom đứa nhỏ. Tôi rất áy náy vì đã nhờ vả T. quá nhiều, song cô ấy bảo có chậm vài tháng xin việc cũng không sao, cái chính là giúp tôi thu xếp việc nhà ổn thỏa.

 Từ ngày có mặt T., không khí nhà tôi vui vẻ hẳn lên. Con gái lớn của tôi đi học về là bám riết lấy dì không rời một bước. Còn thằng bé không có dì hát ru thì không ngủ. Tôi cũng thuờng hay chợt nghĩ đến T. Nhiều đêm nằm phòng bên cạnh, hình dung khuôn mặt T. với má lúm đồng tiền, vầng trán cao tinh nghịch, tiếng ru ngọt ngào, bỗng dưng tôi cảm thấy một tình cảm ấm áp đang dâng lên trong lòng. Ba năm trôi qua, khi con trai tôi đủ lớn để đến nhà trẻ. Mấy lần cô ấy định dọn ra ở riêng, nhưng sau đó lại đổi ý. T. bảo xa mấy đứa nhỏ nhớ lắm.

 Rất nhiều lần tôi muốn bày tỏ tình cảm của mình với T., nhưng lại không thể thốt được nên lời vì cô ấy đã có người yêu đang học năm chót bên miền Đông và họ sẽ cưới nhau khi cậu ấy qua đây.

 Tuần qua, T. thông báo sẽ ra ở riêng và chuẩn bị đón người yêu qua. Nghe vậy, tôi lên cơn sốt, bệnh nằm liệt giuờng. Lúc T. đến chăm sóc, tôi đã nắm tay cô ấy và khóc, nói T. đừng đi. Không biết cô ấy có hiểu được tình cảm của tôi hay không, nhưng T. hứa sẽ chăm sóc tôi cho đến khi bình phục. Tôi phải làm sao đây, nếu tôi có thể thuyết phục được T. để lấy làm vợ thì người ta có dị nghị tôi lấy em của nguời vợ đã mất không?

 Dấu tên, San Jose 

Đáp:

 Đọc xong thư bạn, Thuần Nhã thấy phần trả lời dễ nhất là câu: “… nếu tôi có thể thuyết phục được T. để lấy làm vợ thì người ta có dị nghị tôi lấy em của nguời vợ đã mất không?”, thưa bạn, không ai cấm được người khác dị nghị, khi tự điển còn có những chữ  “ngồi lê đôi mách”, ” gossip”, v.v… Vấn đề là những lời dị nghị ấy có giá trị không, có đáng cho chúng ta quan tâm không?

 Trong câu chuyện này, riêng lý do cô T. là em gái người vợ đã qua đời của bạn, thì bạn không có điều gì sai trái, ngược lại, nếu chuyện đó thực sự xẩy ra, thì quả là điều may mắn cho bạn, cho hai cháu nhỏ, và cả cho tâm linh chị nhà, khi bỏ chồng con nửa đường đứt gánh, với bao nhiêu thương cảm, tiếc nuối, tủi hờn, biết rằng thần thức chị nhà đã siêu sinh được  chưa? Giả như chuyện cõi vô hình là có thật, và thần thức chị chưa siêu sinh, còn lảng vảng nơi dương thế vì thương chồng, thương con, thấy em gái ruột thịt vì lòng thương cháu, ở lại lo lắng săn sóc chồng con mình, là những người mình thương yêu mà nay đành bất lực, không còn làm gì cho họ được nữa, hẳn hương linh cũng được an ủi. 

Ngoài ra, tình cảm mà T. dành cho các cháu ngay khi các cháu còn rất nhỏ sẽ khiến cho các cháu đỡ bị hụt hẫng, chúng sẽ vô tư, dễ dàng chấp nhận T. như một người mẹ vậy. Trong văn học Việt Nam, có rất nhiều bậc danh nho, đạo cao đức trọng, khi vợ chết, tục huyền với em gái vợ. Ngay cuốn tiểu thuyết có tên là Nhà Nho, do một nhà nho trước tác,  cũng cho nhân vật chính là một nhà thâm nho, đỗ tới tiến sĩ, lấy luôn cả hai chị em gái, ngay khi bà chị (vợ cả) còn sống sờ sờ. Cái đó, “nhà nho” ta khi xưa gọi là “hoa thơm đánh cả cụm”.

 Nhưng vấn đề cần phải đắn đo, suy nghĩ, không phải về phía dư luận, mà lại thuộc về phía T. bạn ạ.

 Trong câu chuyện này, nếu quả là T. đã có bạn trai, mà người đó lại hào hiệp đến nỗi sẵn sàng chấp nhận chuyện T. dọn đến ở chung với anh rể góa vợ để nàng có dịp tận tình giúp anh rể và hai cháu mồ côi mẹ, nhất là đối với cháu vừa mới lọt lòng, hoàn cảnh thật là đau thương, thì hành động này thật là trong sáng và tốt lành.

 Cảm tình tốt đẹp ấy nay lại bị bạn hồi đáp bằng cách định lôi cuốn T., “nếu tôi có thể thuyết phục được T. để lấy làm vợ …”, thì tôi hơi trách bạn đấy, trách là bạn không đủ hào sảng để đáp lại thịnh tình của con người tốt lành kia, nhẫn tâm đoạt mất người yêu của anh ta.

 Tôi nghĩ rằng, vai chính quyết định tương lai sẽ là T.

 Nếu tình yêu của cô ấy đối với bạn trai không đủ sâu đậm, chưa phải là tình yêu, mới “tưởng như là tình yêu” mà nay lại đem lòng yêu bạn, thì cô ấy sẽ tự giải quyết, và ngả vào vòng tay bạn.

 Nếu như cô ấy đến với cha con bạn chỉ thuần túy là vì tình nghĩa anh em, dì cháu, trong khi cô ấy đang yêu, đang có những chương trình riêng với người cô ấy yêu, thì bạn nên sáng suốt mà đem lòng biết ơn cô ấy và cả bạn trai của cô ấy nữa, đừng tìm cách làm sứt mẻ tình cảm của hai con người dễ thương và tốt bụng kia, khiến cho cô ấy phải khó xử, mà tình anh em cũng thành ra có những vướng mắc sau này.

Nếu chị nhà không qua đời, thì cảnh “… nhiều đêm nằm phòng bên cạnh, hình dung khuôn mặt T. với má lúm đồng tiền, vầng trán cao tinh nghịch, tiếng ru ngọt ngào,…”…  có lẽ đã không lạc lõng vào tâm hồn bạn. Bởi vì thực tế là “má lúm” đó, “vầng trán ” đó, “tiếng ru ” đó không phải thuộc về tổ ấm của bạn, mà là của một tổ ấm khác, tổ ấm của T. và người yêu của cô ta, xin bạn hãy tỉnh lại.

 Cầu chúc bạn gặp được bạn đời như ý mà không làm cho cặp uyên ương nào khác phải tan vỡ.

 Thuần Nhã (ĐPK)

 Hỏi :

Bố em là người bảo thủ. Bố em rất ghét những người anh rể của em chỉ vì các anh ấy hay lấn át vợ. Bố em không muốn em cũng bị rơi vào hoàn cảnh vậy nên bố em tuyên bố rằng bố em chỉ chấp nhận bạn trai của em nếu trước đây em và bạn trai  em quen từ tình bạn đi lên mà thôi. Và cũng chỉ có con đường đó là được bố em chấp nhận mà thôi.

Nhưng trước đây bố em không hề nói với em điều đó. Mà em lại quen bạn em không từ tình bạn đi lên, chúng em quen nhau trong một trường hợp rất dễ thương và tình cảm chúng em rất gắn bó.

Bố em mới chỉ gặp bạn em 1, 2 lần nhưng bố em đã tuyên bố rằng bố em rất ghét bạn em mặc dù bố em chẳng có lý do rằng tại sao hay bạn em không tốt ở điểm nào mà bố em không thích. Bố em nói rằng em thích là quyền của em nhưng không thích là quyền của bố em, nếu em muốn em cứ tiếp tục tiến tới nhưng bố em sẽ từ em. Bố em nói rằng thà bố em ngăn từ đầu chứ không thể nào để chuyện “con đặt đâu cha mẹ ngồi đó” xảy ra với bố em.

Nghe sao thật tàn nhẫn, bố em chẳng cần biết tình cảm của em ra sao cả trong khi bố em cho rằng em cũng chẳng coi suy nghĩ của bố em ra gì cả. Ở lần gặp thứ 2 với bạn em hồi trước Tết, bố em đã xúc phạm bạn trai em bằng lời lẽ không thể là của một vị trung tá quân đội đã về hưu.

Xin chị cho em vài lời khuyên. Em có nên dẫn bạn em tới nhà nữa không? Chúng em phải có cách cư xử sao cho hợp ý với bố em? Có phải thành kiến ban đầu là không thể vượt qua không vậy chị?

Em xin cám ơn chị rất nhiều.

Em H., San Jose

Đáp:

Bố em là người thương các con gái theo kiểu cổ điển, kiểu coi các con như những loại cây dây leo, từ bé đã được dậy dỗ theo kiểu lệ thuộc, chỉ biết bám vào cây cổ thụ là cha mình, kết quả là các chị của em khi đi lấy chồng cũng đã có thói quen tâm lý nương dựa như vậy, cho nên mới bị chồng lấn át. Bố tưởng là nếu chồng em sau này đã từng là bạn em thì em sẽ tránh được tình trạng bị lấn át như  hoàn cảnh các chị của em là điều mơ ước hão huyền. Có câu “phải ăn với nhau một ký muối mới biết được lòng nhau”. Cùng với nhau ăn hết một ký muối có nghĩa là cùng ăn chung với nhau một thời gian dài lắm, liệu em có thể có được người bạn trai chơi với nhau lâu như vậy chưa, để hy vọng đã biết rõ tính tình của nhau, để tin rằng sau này sẽ không bị lấn át?

Vợ chồng sống chung với nhau, nhiều khi người ngoài không thấu suốt được. Họ có những thói quen, ước hẹn bất thành văn riêng, người ngoài nhìn, tưởng người này đang lấn át người kia, chắc là ngưòi bị lấn át khổ lắm, nhưng thực tế nhiều khi họ lại thấy vui vì “được chồng lấn át”. Cho nên mới có câu: “trái tim có những lý lẽ mà lý trí không thể hiểu nổi”. Vậy thì cứ  “đèn nhà ai nhà nấy sáng” là tiện nhất.

Các chị đã đi lấy chồng, bố em nên mừng thấy gia đình con cái bền vững, không nên đi sâu vào chi tiết quá mà nẩy ra những thành kiến với các con rể, cũng có thể gây nên những bất đồng ý kiến, làm cho các chị khó xử.

Bố em có quyền thích hay không thích người bạn của em, điều đó rất đúng, Nhưng em cũng có quyền tán thành hoặc không tán thành cái quyền ấy của bố em, nếu nó có lý hay vô lý. Nếu vì những lý do chính đáng mà bố không đồng ý thì chị cũng đề nghị em nên xét lại. Nhưng nhìn toàn bộ vấn đề của em thì lý do của bố đưa ra là không chính đáng, em không cần phải vì cái lý do không chính đáng đó mà đành chịu tan vỡ mối tình của hai em.

Đọc câu ‘’Ở lần gặp thứ 2 với bạn em hồi trước Tết, bố em đã xúc phạm bạn trai em bằng lời lẽ không thể là của một vị trung tá quân đội đã về hưu.’’, chị thấy em tỏ ra ngạc nhiên, như thế có nghĩa là bố em khi xưa không có những hành động thô lỗ, mà nay thay đổi tính tình nên mới thế, làm chị nghĩ đến câu tục ngữ: “Khi cha cho con, cha con cùng cười, khi con cho cha, cha con cùng khóc”, nói lên rằng khi con còn nhỏ, cha âu yếm nhìn đứa con bé bỏng, chiều chuộng nó, cho nó cái này cái kia với niềm vui, từ đáy lòng đã có những mơ ước hoa mộng về tương lai của con. Khi cha già yếu bất lực rồi, con tặng quà cho cha, nhìn mái tóc bạc, gương mặt nhăn nheo, thấy trước những ngày tháng còn lại của cha, mà mủi lòng rưng rưng nước mắt, khiến cho cha cũng khóc theo.

Bố em xưa kia là một sĩ quan, đã từng là cấp chỉ huy, nay già rồi, tấm thân lưu lạc đất khách quê người, trở thành bất lực, cũng có nhiều hờn tủi lắm. Bởi vậy, em nên rất khéo léo tránh cho bố cái mặc cảm nay bố đã trở thành người vô dụng, không còn chút uy tín nào ngay đối với con ruột của mình, dù rằng đòi hỏi của bố là vô lý (nhưng dĩ nhiên là bố chủ quan, không biết là mình vô lý)

 Các em còn đầy ắp ngày tháng của tương lai. Tạm thời, em đừng vội làm bố em buồn, nên tránh chuyện dẫn người yêu của em về nhà. Thời gian đứng về phía các em. Cuộc đời vô thường, có nghĩa là mọi sự đều luôn luôn thay đổi, chắc chắn là bố em sẽ thay đổi quan điểm và nếu tình yêu của hai em đủ bền chắc để kiên nhẫn chịu đựng thử thách, mối tình của hai em sẽ có kết quả tuyệt diệu.

Thân chúc hai em sẽ cùng nhau xây dựng tổ uyên ương

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi: 

Năm nay em 24 tuổi, làm thư ký cho một hãng sản xuất dụng cụ y khoa. Người yêu của em là M., 28 tuổi. Chúng em yêu nhau đã trên 3 năm, trải qua biết bao nhiêu là sóng gió vì gia đình M. giầu lớn, quen biết nhiều, không muốn M. lấy em là người ít  học, không xứng đáng với anh ấy (ảnh có bằng Master).

Cũng nhờ M. kiên trì yêu em nên mấy lần gia đình mai mối ảnh với những con cái của các bạn cha mẹ mà ảnh đều từ chối. Nay thì gia đình ảnh cực chẳng đã phải bằng lòng cho ảnh cưới em vì ảnh hăm nếu không thì ảnh sẽ xin đi làm overseas. Nội chuyện đám cưới cũng phiền lắm. Gia đình ảnh thì muốn làm lớn cho nở mặt, muốn đám cưới ở khách sạn Mỹ như  cái mốt bây giờ. Họ nói rằng nhà họ quen biết rộng, toàn tai to mặt lớn, mời tới gần cả ngàn người, không có nhà hàng Tầu hay Việt Nam nào mà chứa cho nổi. Đồng thời cũng nói với chúng em là ăn ở đó thì mắc, mỗi người phải tốn cỡ trên 150 dollars, nhưng chuyện đó thì khỏi lo lỗ vốn, khách đến ăn sẽ mừng lại cho mình đủ để trả tiền nhà hàng, tiền mừng sẽ tùy theo cấp bậc của nhà hàng chớ không phải mời tới đâu họ cũng mừng đồng hạng mà lo. Về chuyện này bố mẹ em nói rằng như thế là họ không muốn thân nhân và bạn bè bên em tham dự rồi, vì phần lớn các bác bạn ba em đều là HO, hai vợ chồng mà đi thì phải tốn 300 dollars, tiền đâu ra!

Ngay cả chuyện sắp tới là đám hỏi cũng nhức đầu lắm. Bố mẹ em thì muốn đơn giản thôi, phận mình nghèo, chỉ xin một cặp đèn cầy, một cặp rượu, một mâm trái cây, một chục hộp bánh và trà để cúng ông bà là đủ. Nhưng bên nhà ảnh nói làm vậy mang tiếng là nhà họ kẹo, đòi mang một con heo quay, một mâm xôi gấc và các loại bánh và trà hảo hạng, đồng thời muốn gia đình em mời bên đàng trai ở lại dự tiệc bánh hỏi thịt quay cho đúng theo truyền thống…

Gia đình em ở apartment, chật chội lắm. M. thì rất thương em nhưng cũng sợ gia đình, không dám cãi nhiều, chỉ chống đối một cách tiêu cực thôi.

Em không biết phải làm sao để gia đình M. chịu làm đám cưới đơn giản hơn, thí dụ mời ăn tại nhà hàng Việt Nam mình, để cha mẹ em có thể mời bạn bè chung vui cho khỏi tủi thân, chị giúp em với.

Ng. H- Tustin 

Đáp

 Em Ng. H rất thương,

Đọc thư em, chị hoàn toàn cảm thông với nỗi phiền muộn của em. Quả là như em viết “hai vợ chồng mà đi ăn cưới em phải tốn 300 dollars, tiền đâu ra!”, chị biết có một số vị mỗi khi nhận được Thiệp Báo Hỉ là mặt mũi nhớn nhác, vội vã mở ra, chỉ đến lúc không thấy có “Thiệp Mời” đi nhà hàng mới mừng rỡ thở phào. Nếu có thiệp mời – mà lại mời đi Hotel này nọ – thì nét lo âu hiện lên mặt rất rõ ràng, bắt đầu “động não” để tìm lý do từ chối, thí dụ “hôm đó nhà có giỗ”, “đi out of town”, v . v… Chuyện hậu trường “vui buồn cưới hỏi” kể rằng có ông kia khi bước chân vào hotel để dự đám cưới, được bố chú rể ra đón, vừa cười vừa nhắc khéo:

“Chà, ở đây họ cứa cổ thiệt ta, chỉ riêng chỗ ngồi, chưa tính tiền ăn do nhà hàng Tầu mang lại, đã gần trăm rưởi mỗi người rồi”.

Báo hại ông khách lót tót mang tấm card mừng kèm theo có một trăm, bèn phải giả bộ quên đồ, chạy ra xe ký lại cái check thành ra hai trăm! Oan ôi ông Địa!

Dĩ nhiên là đồng thời cũng có những người rất thích đi ăn cưới, nhất là đám cưới lớn, vì nơi đó chính là môi trường lý tưởng để  biểu diễn màn “trình diễn với một vẻ khiêm tốn”, có khán, thính giả chiêm ngưỡng những biểu tượng của sự hơn người như về nhan sắc, về trang sức, về những thành công lớn, những bằng cấp cao của con cái, về những tài sản lẫy lừng mà gia đình sở hữu, và cả về những nguồn gốc rất gồ ghề của những ông cố ông sơ, những tôn thất Đinh Lê Lý Trần, hoàng thân quốc thích nào đó xa tít mù khơi, v . v … Với những vị này thì năm ba trăm mừng cưới không thành vấn đề, trái lại, còn là dịp mua vui lớn, niềm hãnh diện tưng bừng còn tràn đầy hương vị cả trong giấc ngủ sau đó nữa, em à.

Trong lễ hỏi, bên nhà M. đòi “gia đình em mời ở lại dự tiệc bánh hỏi thịt quay cho đúng theo truyền thống…” là một điều tức cười. Có những cái gọi là “truyền thống” nhưng cũng đã thay đổi nhiều, mất nguyên bản của “truyền thống” rồi, thí dụ “truyền thống heo quay”. Truyền thống này bắt nguồn từ một tục lệ thời cổ, nhà trai khi đi đón dâu phải dắt theo những con vật sống như trâu, bò, để đổi lấy cô dâu, theo như hôn ước. Vì nhà gái đã mất một “nhân công”, nên những con trâu bò này sẽ thay cô ta mà làm lụng trả hiếu cho gia đình. Từ trâu bò là những con vật to kềnh, xã hội chuyển đổi dần thì tục lệ cũng chuyển đổi theo cho phù hợp với trào lưu văn hóa. Thay vì đưa con trâu con bò để làm ruộng cho gia đình cô dâu thì nay chỉ còn đưa qua con heo tượng trưng, kèm theo là tiền dẫn cưới để trong mâm quả trùm mảnh khăn hồng xinh xỉnh xình xinh thôi. Nhưng chẳng lẽ lại nghễu nghện dắt con heo đi nghênh ngang trên đường, cho nên nó được hân hạnh chui vào lò quay trước khi leo lên cái khay sơn đỏ chót, mồm ngậm một đóa hoa hồng như cái bình cắm hoa tội nghiệp nhất trên đời!

Vì có con heo quay nên mới có “truyền thống” bánh hỏi thịt quay. Nay cứ bỏ phắt luôn cái “truyền thống heo quay”, bắt nguồn từ  “truyền thống” lạc hậu “đổi vật lấy người” là mọi sự sẽ đơn giản, ăm ắp tình cảm hơn nhiều.

Trong chuyện các em, có lẽ chỉ M. là có thể thuyết phục cha mẹ anh ta. Nếu M. quả đã có gan tính đi overseas, sau đó, cha mẹ anh ta đã nhượng bộ, thì cha mẹ M. cũng mềm lòng với con, không đến nỗi khắt khe quá với anh ta đâu. Có thể là em và M. nên nhờ vào đồng minh thời gian. Đồng minh này luôn luôn đứng về phía tuổi trẻ. Các em cứ thưa với các bậc cha mẹ là hãy từ từ, chờ vài năm nữa cũng được, để các ngài có thời giờ nghĩ lại. Các em chờ vài năm dễ dàng, nhưng cha mẹ mong con có vợ có chồng, ông bà mong có cháu bế thì sốt ruột lắm. Điều đó cũng nẩy sinh từ lòng thương yêu con cháu mà ra thôi. Cho nên mình đành phải hy vọng quý vị ấy bỏ cuộc xuyên qua nhược điểm tình cảm rất đáng kính này vậy. Có thể là thấy M. lì ra, không tính chuyện đám cưới nữa, cha mẹ anh ta sẽ chiều anh ta, đồng ý cho các em tổ chức hôn lễ đơn giản, có sự  hòa đồng giữa hai gia đình hơn, ngay trong mùa cưới năm nay, biết đâu!

Hôn nhân là một trong những nghi lễ trọng đại nhất của cuộc đời, vì khởi đi từ đó, một gia đình mới được hình thành. Cho nên, hôn lễ nên được cử hành trong bầu không khí trang nhã, tràn ngập niềm vui chân thật, nồng ấm. Danh sách mời tham dự nên là những thân nhân, họ hàng bằng hữu gần gũi, thật lòng quý mến hai gia đình cô dâu chú rể, muốn đến để cùng chung vui, để thành thật chúc phúc cho cặp uyên ương chắp cánh bay những nhịp đầu của tình nghĩa vợ chồng. Không nên vì muốn phô trương mà biến những buổi tiệc cưới thành những cuộc triển lãm, thi đua nhau phát triển khả năng xa hoa, phung phí tiền móc ra từ túi gia đình có hỉ sự  và túi thực khách tham dự. Được xếp vào hàng ngũ thân hữu gần gũi, thật lòng yêu quý này thì mỗi đám cưới có chừng 500 thực khách cũng là quý lắm rồi, có thể tổ chức tại những nhà hàng Việt Nam, vừa ấm áp tình tự dân tộc, vừa giúp đỡ cho nền thương mại của cộng đồng thăng tiến.

Thuần Nhã cũng tha thiết mong quý vị “mạnh vì nhiều gạo, bạo vì nhiều tiền” rủ lòng thương nhìn xuống đám dân nghèo như Thuần Nhã, đừng mời đi ăn cưới tại những nhà hàng lớn quá, khiến cho người tham dự phải cắn răng ký tấm check “Mừng Cô Dâu Chú Rể” có con số  vừa viết vừa hoa cả mắt, ký xong rồi là ngân quỹ hổng một lỗ to đùng, chỉ có nước ăn mì gói nguyên tháng để bù vào chỗ thâm thủng.

Chúc hai em được mọi điều như ý.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi :

 Tôi năm nay gần 40 tuổi, lập gia đình được vài năm và có 2 cháu rất xinh xắn. Chồng tôi đi làm còn tôi ở nhà chăm sóc con còn rất bé đã được hai năm. Đời sống gia đình vừa đủ. Đi làm về chồng tôi giúp tôi việc nhà và chăm sóc con.

Vì 2 cháu còn quá bé, hai vợ chồng rất bận rộn và ít có thời gian cho nhau. Nói là ít chứ không phải là không có, nếu chồng tôi dành thì giờ ít ỏi này cho tôi. Tôi tôn trọng sở thích riêng của ảnh và hiểu rằng mỗi người cần có thời gian riêng cho công việc của mình, nhưng nếu thỉnh thoảng ảnh biết nghĩ tới tôi mà dành cho tôi chút thời giờ thì tôi không nghĩ đòi hỏi này là quá đáng. Tôi cố gắng thay đổi quan hệ vợ chồng và nhiều lần nói chuyện để hiểu nhau. Chồng tôi tỏ ra hiểu biết, xin lỗi và hứa thay đổi. Nhưng chỉ thấy nói mà chẳng thấy làm.

Tôi cũng không thể trách ảnh được. Một ngày 24 tiếng mà công chuyện và đi làm đòi hỏi và chiếm hết thì giờ. Ngủ ngày vài tiếng là quý lắm. Dù biết vậy nhưng tôi cũng vẫn thấy buồn. Gần 40 tuổi, không trẻ không già, nhưng cuộc sống sao thấy khô khan và nhàm chán quá.

Tôi hy vọng vài năm sau, khi 2  cháu lớn một chút, cuộc sống giữa 2 vợ chồng sẽ đỡ buồn chán. Nhưng đợi vài năm sao thấy quá xa xôi và liệu sau thời gian chờ đợi này sẽ có gì thay đổi ???

Tôi mong chị sẽ có vài lời giúp tôi sống sao để thấy mỗi ngày không chỉ có tã, sữa và tối đi ngủ thui thủi một mình, mà là một ngày đỡ đen tối và chán nản. Cám ơn chị.

 HN. – Norwalk 

Đáp:

Đọc thư bạn, Thuần Nhã lại nghĩ đến hình ảnh tiêu biểu của những gia đình Việt nam tại quê nhà cách nay chừng sáu, bảy chục năm. Đó là vào thời mà những loại ca dao như:

“Con gái là con người ta,

Nàng dâu mới thực mẹ cha MUA về ”

và

“Trai ƠN vua đứng mũi thuyền rồng,

 Gái ƠN  chồng tay bồng con thơ “, 

… thường xuyên được nhắc tới. Bạn thấy không, thời đó, được bế con là đã phải “ơn ” chồng rồi đó! Người phụ nữ sau khi lấy chồng chỉ còn biết chúi mũi vào công việc hầu hạ nhà chồng, đầu tắt mặt tối, xốc xếch lấm lem, không biết đến “hạnh phúc lứa đôi” là cái gì đâu.

Nhắc lại chuyện xưa tích cũ cho giãn thần kinh một chút thôi, bạn ạ. Bây giờ Thuần Nhã xin cùng bạn tâm tình. Vì thư bạn viết kín đáo, nên Thuần Nhã xin tóm lược lại vài ý, như sau:

– Vợ chồng bạn mới kết hôn chừng 3 hoặc 4 năm và có hai cháu, hoặc là sinh đôi, hoặc là chỉ cách nhau một năm, cháu bé mới 2 tuổi.

Vì hai cháu quá nhỏ, nên bạn rất bận bịu, do đó, sau khi tan sở trở về, anh nhà cũng phụ giúp bạn một tay.

Sau khi được anh nhà phụ giúp trong việc săn sóc các cháu, ba mẹ con bạn ôm nhau đi ngủ, không có chuyện vợ chồng âu yếm mặn nồng gì, vì anh nhà cũng cần thời giờ cho những sở thích của anh (thí dụ say sưa với computer chẳng hạn), sau khi đã dành gần hết cả ngày cho sở làm và phụ bạn trong việc nhà.

Hẳn là sự xa cách của anh đã tới mức quá đáng cho nên bạn đã phải nhiều lần nói chuyện với anh, mong hai người sẽ hiểu nhau hơn. Anh nhà tỏ ra hiểu biết, nói lời xin lỗi, nhưng không biểu lộ bằng hành động thực tế là anh bù đắp, sưởi ấm cõi lòng bạn.

Bạn HN thân mến,

Bây giờ Thuần Nhã thử đứng vào vị trí anh nhà để nhìn vấn đề nhé.

Mãi đến tuổi trên dưới bốn mươi, hai bạn mới kết hôn. Như thế, hai bạn hẳn là cũng xây đắp nhiều kỳ vọng cho đời sống lứa đôi, muốn có những ngày sống tươi vui, tràn ngập hạnh phúc của thời gian trăng mật. Thế nhưng hai bạn đã sớm có ngay hai cháu với công việc nhà bận bù đầu, có thể là đã đưa tới tình trạng vì không có thời giờ, bạn cũng bỏ rơi luôn sự vén khéo, gọn gàng, chải chuốt của thời con gái. Thay vào đó, có thể bạn đã trở thành một bà mẹ xốc xếch, bận rộn lu bù, cằn nhằn về những việc linh tinh không hoàn tất, v. v …

Hằng ngày nhìn vào cái cảnh tượng như thế, chính anh nhà cũng thấy nản, mà không muốn nói ra. Sự kiện  “Tôi cố gắng thay đổi quan hệ vợ chồng và nhiều lần nói chuyện để hiểu nhau. Chồng tôi tỏ ra hiểu biết, xin lỗi và hứa thay đổi. Nhưng chỉ thấy nói mà chẳng thấy làm.”… nói lên rằng có thể là anh ấy đã nản, không muốn cãi, chỉ ừ  ào cho qua chuyện mà thôi.

Cái khổ cho phụ nữ chúng ta sống vào thời đại này là chúng ta không còn được quyền ngồi nhà cho chồng nuôi như khi xưa nữa, nhưng cũng nhờ vậy mà chúng ta thoát ra được khỏi cái cảnh ông chồng phát tiền chợ cho, mình chỉ biết lo cơm nước, con cái, còn ông ta thì tự do bồ bịch bên ngoài, thậm chí còn ngang nhiên lập phòng nhì, phòng ba,..v….v… Và đời sống tinh thần của người phụ nữ  thời nay cũng được nâng cao, trong hôn nhân, người phụ nữ cũng có quyền đòi hỏi hạnh phúc như nam giới, chứ không còn là công cụ để chiều chồng và làm máy đẻ.

Thuần Nhã góp ý với bạn là, tạm thời trong thời gian các cháu còn nhỏ quá, bạn ở nhà săn sóc các cháu, nhưng cũng sửa soạn sẵn những phương tiện để có thể sớm gửi các cháu vào trường vườn trẻ, khi các cháu đủ tuổi, rồi kiếm việc để đi làm, bạn ạ. Hầu hết phụ nữ chúng ta trong thời buổi này đều phải đi làm, trước là nhờ có hai pay checks, sự chi tiêu cũng bớt phải tính toán quá, nó làm mụ người đi. Sau nữa là, nhờ có ra ngoài, đời sống tinh thần cũng bớt bó chặt trong bốn bức tường, bạn cũng có thêm những hiểu biết vòng quanh thế giới để chiều về quanh bàn ăn, hai người còn có thêm đề tài thảo luận với nhau, nhờ vậy mà cuộc sống tinh thần thêm phần linh động. Sự kiện bạn có đi làm nó cũng khiến cho chính bạn thấy thêm tự tin, bớt bị mặc cảm, tủi thân.

Trong khi chờ đợi chuyện sẽ đi làm, xin bạn quan tâm đến những câu chuyện với nhau, nên bớt nói về tiền bạc hoặc những đề tài nặng về vật chất, và xin bạn để ý cách ăn mặc, trang điểm, sao cho đừng quá khác khi xưa, lúc hai người còn đang trong thời kỳ hò hẹn.

Có một cặp vợ chồng, bạn của Thuần Nhã, bỏ nhau. Người chồng than với Thuần Nhã là anh ta không bỏ người anh ta yêu khi xưa, mà bỏ một người khác, vì vợ anh ta ngày nay đã khác hẳn người mà anh ta đã từng say mê, cả về tính tình lẫn hình thức bề ngoài.

Thuần Nhã không so sánh họ với trường hợp bạn, nhưng tục ngữ có câu: ” Lượm kinh nghiệm của người khác mà xài thì mình đỡ phải trả giá”,

… cũng hay, bạn nhỉ.

Thân chúc bạn sớm tìm lại những ngày hạnh phúc như khi trước.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi:

Nhiều người bảo em yêu nhiều nên lận đận, em nghiệm ra hình như họ nói đúng. Hồi còn là sinh viên năm thứ ba, em có cảm tình với một bác sĩ hơn mình 10 tuổi. Sau 3 năm yêu đương, vì cảm thấy anh ấy giống như một người anh đáng tin cậy hơn là bạn trai, em đã nói lời chia tay. Tất nhiên, anh ấy không đồng ý và lúc nào cũng khuyên em phải biết nuôi dưỡng tình cảm bấy lâu nay.

Sau đó, em gặp và yêu Bình. Anh Bình rất tốt bụng, khéo tay, khôi hài, mỗi lần ở bên cạnh Bình, em cũng cảm thấy được một hạnh phúc thật sự. Lúc đó, gia đình em rất khó khăn, mẹ em đã mất, bố em vắng nhà thường xuyên, có khi cả tuần mới về nhà lo toan những việc lặt vặt trong nhà rồi lại đi tiếp. Trách nhiệm của một người chị cả không cho phép em được nghĩ đến hạnh phúc bản thân. Em đã khước từ lời đề nghị kết hôn của Bình.

Một năm sau, em gặp Định, chồng em bây giờ. Khi yêu, em đã thẳng thắn nói với anh rằng không còn trinh tiết nữa bởi em đã trao cho Bình. Định nói chuyện đó không quan trọng. Chúng em kết hôn, thời gian đầu vợ chồng sống rất hạnh phúc. Đến khi sinh con đầu lòng, tình cảm của Định đối với em bỗng lạnh nhạt, anh lại còn vụng trộm, lăng nhăng với những bạn gái thời còn đại học. Em vô cùng đau khổ và đã đề nghị với Định hai đứa nên ly dị. Định không đồng ý và nói rằng anh chọn em chứ không phải cô bạn.

Sau nhiều lần cải vã, giận hờn, lúc tan, lúc hợp, vợ chồng em lại sinh thêm một cháu nữa. Song dường như đứa con ấy cũng không thể cứu vãn hạnh phúc gia đình. Định vẫn ngoại tình, muốn đi thì đi, muốn về thì về, cư xử như một người thuê phòng không hơn không kém. Còn em cảm thấy mệt mỏi lắm rồi, không còn đủ khả năng, nghị lực để mong hàn gắn cái tình cảm dối trá, hời hợt này nữa. Chị nghĩ em có nên dứt khoát hẳn với Định hay không? Chị có nghĩ rằng Định không muốn ly dị với em âu cũng là vì muốn trốn cái trách nhiệm “child support” sau khi ly dị. Em nhiều lần cũng nghĩ về vấn đề này, nhưng em không biết em nghĩ có đúng hay không. Em thì hiện đang là software engineer cho một cơ quan của thành phố. Em nghĩ em cũng đủ khả năng để nuôi hai đứa con một mình em. Em xin cảm ơn chị.

T.H., Hayward

 Đáp:

Em T. H. thân mến,

Chị xin phân tích phía em trước khi nhìn qua phía Định, nghe em.

Người yêu dầu tiên của em hơn em 10 tuổi, vì thế mà đã chín chắn, chăm lo săn sóc em quá chu đáo, có thể là thiếu tính cách bồng bột, lãng mạn, đến nỗi khiến cho em “Sau 3 năm yêu đương, vì cảm thấy anh ấy giống như một người anh đáng tin cậy hơn là bạn trai, em đã nói lời chia tay. Tất nhiên, anh ấy không đồng ý và lúc nào cũng khuyên em phải biết nuôi dưỡng tình cảm bấy lâu nay”. Tuy nhiên, em đã phát chán với sự săn sóc “như một người anh đáng tin cậy hơn là bạn trai, …” của anh ta, nên em đã quả quyết cắt đứt.

Sau đó,  “em gặp và yêu Bình. Anh Bình rất tốt bụng, khéo tay, khôi hài, mỗi lần ở bên cạnh Bình, em cũng cảm thấy được một hạnh phúc thật sự”.

Lần này thì có thể nói rằng em đã gặp đúng đối tượng, vì em đã cảm thấy được một hạnh phúc thật sự, em đã ăn ở với Bình như vợ chồng. Nhưng khi Bình cầu hôn thì “Lúc đó, gia đình em rất khó khăn, mẹ em đã mất, bố em vắng nhà thường xuyên, có khi cả tuần mới về nhà lo toan những việc lặt vặt trong nhà rồi lại đi tiếp. Trách nhiệm của một người chị cả không cho phép em được nghĩ đến hạnh phúc bản thân. Em đã khước từ lời đề nghị kết hôn của Bình”.

Nhưng chỉ một năm sau thì em gặp Định, và em đã kết hôn với Định, dù em đã “yêu” Bình đến nỗi trao thân cho anh ta.

Câu hỏi đặt ra là:

Tại sao em lại phải vì lo cho các em mà không được kết hôn với Bình, nhưng chỉ một thời gian ngắn sau đó lại có thể kết hôn với Định?

Tại sao em không thể vẫn kết hôn với Bình mà vẫn lo cho các em được, thí dụ sau khi cưới cả hai cùng ở chung trong nhà, và cả hai cùng “lo cho các em”?

Hỏi như vậy, không phải là chị muốn làm khó em, mà là chị muốn mổ xẻ căn bệnh ngay tại gốc, trước nhất là về phía em, để chúng ta tìm ra đầu mối của sự bế tắc này, có thế mới tìm ra lối thoát, em à.

Về “người yêu” đầu tiên, em bỏ vì lý do em không thích có cuộc sống buồn tẻ.

Về “người yêu” thứ hai, Bình, dù em nói là vì lý do gia đình, chị vẫn có cảm tưởng là còn lý do nào khác mà em không nói ra, vì lập luận “hy sinh cho gia đình nên không thể lấy chồng” của em không vững.

Nhưng dầu sao, chỉ một thời gian sau, em cũng đã “yêu” và lấy Định. Hình như em hơi dễ dãi và hoang phí khi dùng từ ngữ  “yêu”.

Có câu: “Người ta cưới một người rồi ly dị người khác”, câu đó có nghĩa là khi còn trong thời gian yêu đương, hai người cùng tỏ ra đáng yêu, nhưng khi đã cưới nhau rồi, thì hai người đều có cảm giác “chắc ăn” nên từ đó, họ coi nhau như vật sở hữu, như món đồ dùng cũ trong nhà, không sợ mất, nên không quan tâm, không thấy cần phải tôn trọng nhau nữa, vì thế, trong cách cư xử với nhau, dường như mỗi người đã trở thành người khác.

Nói vậy, ý chị muốn hỏi là em có ở vào trường hợp kể trên không? Cứ xét theo hai mối tình đầu của em, thì cung cách cư xử của em có vẻ là người hơi nông nổi, và cũng có vẻ như  ít quan tâm đến nỗi lòng của “người yêu em”, khi em muốn chấm dứt, thường em chỉ quan tâm đến những điều lợi hại về phía em mà thôi.

Có bao giờ em đặt lại vấn đề là chính em đã làm gì đó khiến cho Định không còn muốn nồng nàn với em nữa chăng? Và nếu điều đó là có thật, thì giả tỉ như em thay đổi nếp suy nghĩ, cung cách cư xử, tình thế có hy vọng cải thiện chăng?

Có câu: “Đời như tấm gương, mình cười thì đời cười với mình”, em thử cười xem tấm gương tình vợ chồng có cười với em không? Nếu chuyện cười đó mà xẩy ra thì thật là quá may mắn cho hai cháu nhỏ, nó sẽ có cả cha và mẹ, để mà yêu thương, đùm bọc, cho các cháu sống vui với đời.

Trong trường hợp không thể cải thiện thì cũng đành phải chia tay, vì ngày tháng của cuộc đời qua đi trong sự buồn tủi, hờn giận như thế thì cũng chẳng có gì là tốt đẹp cho cả hai, em ạ.

Câu em hỏi: “Chị có nghĩ rằng Định không muốn ly dị với em âu cũng là vì muốn trốn cái trách nhiệm “child support” sau khi ly dị?”, chị không thể trả lời, vì chị không thể biết trong đầu Định nghĩ gì và cũng không đủ dữ kiện để suy luận. Nhưng có khi nào em nghĩ rằng Định cũng rất muốn cùng sống với em và hai cháu, nhất là hai cháu còn quá nhỏ, nên cứ nấn ná chăng? Vả lại, chẳng lẽ chỉ vì không muốn trả tiền “child support” cho các con mà Định đành phí phạm hẳn một thài gian dài của cuộc đời, chịu sống trong cảnh chỉ còn là “người thuê phòng”, mà lại là “người thuê phòng đáng ghét” để chờ cho các cháu tới tuổi thành niên, không thể tự do đi tìm hạnh phúc với những người bạn gái hiện nay, nếu Định muốn hay sao?

Điều quá buồn trong cuộc đời là khi người ta yêu nhau, người ta có thể chết vì nhau, mạng sống cũng không tiếc. Nhưng khi bỏ nhau, chuyện tiền bạc biến thành đám mây đen ngòm bao phủ cả nhân cách con người khi nghĩ về nhau và nếu đã nhìn nhân cách nhau qua đám mây “tiền” như thế, e rằng những kỷ niệm đẹp về nhau cũng khó tránh bị đám mây đó xóa nhòa mất rồi, em ơi!

Thân chúc em, Định và hai cháu mọi điều tốt lành.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi:

Chào chị Thuần Nhã,

Khi mới vào đại học em đã quen và có tình cảm với L., sau nhiều lần đi chơi, trò chuyện, và khoảng một năm sau thì em đã nói lời yêu L.. L. chỉ cười và nói rằng bây giờ thì chưa được và hỏi em có chờ được không. Tất nhiên là em nói có và vẫn nuôi niềm hi vọng. Nhiều lần em có hỏi L. về việc L. có bạn trai hay chưa, L. đều trả lời là chưa. Còn về phần em, em đã thật sự yêu cô ấy, em hay đến nhà L chơi và mọi người trong nhà L. rất quý mến em, dành cho em những tình cảm rất chân thành. Em cảm thấy mình thật may mắn.

Tuy nhiên, trong một tối em đã thấy L. đi ăn cùng với một người con trai khác, em không hề hỏi L. về chuyện đó, nhưng sau nhiều lần thì em không thể làm ngơ được nữa. Lúc đầu thì L. nói đó chỉ là bạn, em không tin và tìm cách gặp người con trai kia và được biết họ đã quen nhau từ lâu, từ thời L. còn học trung học. Anh ta nói anh ta biết khá rõ về em bởi vì L. đã nói hết cho anh ta những gì tụi em chia xẻ với nhau.

Tới khi đó thì L. đã không còn giấu em nữa. Em thật sự đau khổ và chấp nhận là người thua cuộc bởi em nghĩ mình đã bị L. lừa dối một cách tội nghiệp. Từ đó em không sang nhà L. chơi nữa vì em nghĩ chẳng còn gì để đến với nhau. Tuy nhiên, em lại tự hỏi, mình làm như vậy thì gia đình L. sẽ nghĩ gì về mình. Mọi người trong nhà L. sẽ nói mình chỉ  là một thằng con trai không ra gì, chẳng lẽ tình yêu là tất cả hay sao, còn tình cảm của mọi người khác thì sao, nhưng nếu đến nhà L. thì khó cho em quá.

Thưa chị, bây giờ em phải làm sao đây, chị có thể cho em một lời khuyên trong hoàn cảnh này. Cảm ơn chị nhiều.

Em,

T. – San Jose

***

Đáp

Đọc thư em, chị cảm nhận được sự chân thành, mộc mạc của tâm hồn em. Có lẽ gia đình L. quý em, dành cảm tình chân thành cho em, một phần cũng vì ưu điểm này của em.

Nhưng cái nhìn của các bậc phụ huynh và cái nhìn của các cô gái mới lớn, mơ mộng, có đôi chút khác biệt, em ạ. Cha mẹ và gia đình cô gái thường có thiện cảm với những chàng trai hiền lành, chất phác, trong khi nhiều cô gái mới lớn lại nhìn đời một cách lãng mạn, thích những chàng trai có nếp sống và tư tưởng phóng khoáng, đôi khi quá lố đến trở thành phóng đãng, đượm tính chất giang hồ, thậm chí có những ngôn ngữ, cử chỉ không còn phù hợp với nếp sống của các gia đình Á Đông có giáo dục nữa, nhưng nhờ thế nó mới ồn ào, mới vui, mới “fun”.

Cũng có khi không phải là vì cô gái thích loại người kể trên, nhưng cô ấy cần có người “hiểu” cô ấy, có thể là bạn tri kỷ của cô ấy, loại bạn thông cảm được những gút mắc trong lòng nhau, “nói ít hiểu nhiều”.

Cũng có khi cô gái có tâm hồn mơ mộng, thích quay về quá khứ, trọng kỷ niệm xa xưa. Mà đã nhớ về kỷ niệm trong quá khứ thì kỷ niệm nào cũng đều thấy êm đềm, đẹp đẽ.

Nếu L. ở trong mấy trường hợp kể trên thì có thể là anh chàng kia đã đáp ứng được những nhu cầu tinh thần của nàng rồi.

Em nên lặng lẽ rút lui ra khỏi đời nàng, không nên lui tới nhà nàng nữa, vì sự em lui tới có thể bị hiểu lầm như là em đang muốn lấy lòng gia đình nàng, chứ không phải vì thiện cảm của em đối với họ hoặc vì em là người ăn ở thủy chung. Trường hợp đó, nàng lại càng coi thường em, và có thêm đề tài để cùng “anh chàng kia” của nàng “thảo luận” về em. Sự ngưng lui tới của em sẽ không bị gia đình nàng hiểu lầm đâu, vì “biết con không ai bằng cha mẹ”, họ sẽ hiểu rõ mọi sự, em à.

Trong cuộc đời, có những lúc mình phải “biết lùi”, và “biết lùi” là biết một nghệ thuật sống đẹp.

Có một bài thơ về Yêu đẹp nhẹ nhàng, chị gửi tới em như một món quà tinh thần. Tác giả là một nhà thơ Trung Quốc hiện đại, tên là Phùng Chí, do Bích Hải dịch, như sau:

Tôi Là Một Dòng Sông Nhỏ 

Tôi là một dòng sông nhỏ,

Tình cờ chảy qua bên em

Em tình cờ đem bóng hình như ráng mây rực rỡ

Ngả vào ngọn sóng êm đềm.

 Tôi chảy qua một khu rừng rậm,

Ngọn sóng tôi lay động êm đềm

Đem bóng lá rừng xanh thắm

May thành xiêm áo cho em.

 Tôi chảy qua khóm hoa tươi nở

Ngọn sóng tôi trong vắt êm đềm

Đem bóng hoa rực rỡ

Dệt thành mũ miện cho em.

 Dòng sông tôi kết thúc cuộc hành trình

Chảy vào biển cả vô tình

Biển mênh mông sóng cuồng, gió dữ

Đánh rách áo xiêm, thổi tan cả mũ hoa rực rỡ !

 Tôi cũng lênh đênh theo sóng biển,

Lênh đênh đến nơi không bờ không bến;

Và bóng hình lộng lẫy của em

Cũng lộng lẫy hòa tan trong biển êm đềm.

Phùng Chí (1925)

 Cuộc đời cũng như dòng sông. Dòng sông không phải luôn luôn giống nhau, khúc này thì có thác, có ghềnh, dòng sông gầm thét, khúc kia thì dòng sông lặng lờ, êm đềm trôi. Qua cơn mưa trời lại sáng, em chân thật tốt lành như thế, sẽ có người chân thật tốt lành đương hiện hữu đâu đó trên thế giới này, sẽ tới với em.

Thân chúc em an lạc.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi:

Thưa bà,

Tôi ở với con gái và rể – vì con trai chưa thành gia thất. Rể và con gái tôi đều là bác sĩ. Tôi nghĩ ở với con gái dễ hơn là dâu.

Nói là ở chung nhưng thật ra nhà cháu rộng có làm thêm một phòng ngủ và bếp rất tiện cho một người ở. Tôi đi làm tối về nấu ăn và cho ngày mai bới đi làm, ngày nghỉ ở nhà săn sóc vườn nên hoa cỏ rất đẹp. Lâu lâu thì 2 mẹ con lại đi shopping hoặc cũng đi chợ. Vợ chồng con gái tôi ăn riêng và ở trên lầu.

Được 2 năm nay, bỗng cháu có ý định mua nhà khác ở vùng nhà giàu trên đồi với lý do rất chính đáng: vì vùng này bây giờ họ cho housing nhiều quá, phần đông là người mới qua. Họ có cách sống giống ở VN — cả ngày ở nhà và coi phim bộ — vài ba ngày lại chửi bới con cái, đuơng nhiên là bằng tiếng Việt.

Thật sự, tôi không chịu nổi họ, chứ nói gì con tôi học hành đỗ đạt bên này. Nhưng con gái tôi dọn ra thì không mang tôi theo — lý do: nhà mới vừa đủ hai phòng và chúng không muốn tôi ở chung.

Tôi nay đã 60, nay đau mai yếu, lại bị cao máu, vả lại 5-3 năm nữa cũng về hưu ở nhà cả ngày làm sao ở một mình được. Tôi đã khóc lóc nói ra ý tưởng cô đơn của mình, nhưng con gái tôi bảo:

“Ở  Mỹ có ai con cái ở chung với cha mẹ đâu?”

Ở địa vị tôi, bà Thuần Nhã nghĩ ra sao?

Xin chân thành cảm ơn bà nhã ý chia sẻ cùng tôi.

Độc giả – Oakland

 Đáp: 

Thưa bà,

Đọc xong thư của bà, lòng nặng trĩu, tôi mở cửa bước ra vườn. Chiều hôm nay trở gió, bầu trời u ám, sương phủ mờ rặng núi xa xa.

Những ngày xa xưa trên quê hương đâu, đâu rồi?

Quê hương chúng ta, ở đó có cô Nguyên, nhà gần chợ Nguyễn Tri Phương, có bà mẹ bị ngã từ trên sân thượng xuống đất, gẫy xương sống ngay trước ngày đám cưới của cô chỉ chừng gần một tháng. Cô lặn lội trong nhà thương nuôi mẹ, rồi bệnh không hết, mẹ về nhà ăn, ngủ, tiêu, tiểu, đều trên giường, một mình cô là con độc nhất, hầu giường phân chiếu tiểu, vị hôn phu gớm quá từ hôn, cô nói:

“Ảnh biểu tui giao mẹ cho người làm rồi đi theo ảnh, ảnh không chịu ở chung nhà. Má tui biểu nghe theo lời ảnh, nhưng mà thôi, ảnh không thương thì tui chịu, tui hổng nỡ bỏ mẹ cho người ngoài cắng đắng  khi dể trong lúc bịnh hoạn này, tội nghiệp mẹ tui”.

Ở đó có nhà thím Ba Hồi, góa chồng sớm,hẩm hút một mình nuôi hai con. Con lớn đạp phải mìn cụt hai chân trong chiến tranh, không làm ăn gì được, sống nhờ vào gánh hàng rong của thím Ba hai sương một nắng, vậy mà tối nào về, thím cũng mang theo mấy tờ báo cũ thím xin được trên đường, để dưới ánh đèn mờ, con đọc mẹ nghe, mái nhà tôn tối nhờ nhờ lại vang lên tiếng cười thương yêu, đầm ấm.

Ở đó có nhà cụ Tâm Thái, hồi còn ở quê hương, mỗi chiều khi đi làm về, ngang qua, tôi liếc mắt vào thường thấy cụ ngồi ngay một đầu chiếc bàn bầu dục, đó là chỗ danh dự của cụ, cụ ngồi đó nghe các cháu chia nhau đọc truyện Tầu cho cụ giải trí. Đến bữa thì các con và các cháu ngồi quây chung quanh cụ, lao xao “Mời mẹ, . . . Mời bà xơi cơm . . . “.  Tôi nghe nói hình ảnh này cũng vẫn còn quen thuộc đối với một số gia đình người Trung Hoa trên San Francisco, California.

Bà ạ,

Thế hệ bà là thế hệ khoảng trống của bước nhẩy giữa hai nền văn hóa. Nền văn hóa mà bà lãnh hội thì cha mẹ hết lòng hy sinh cho con cái đến tối đa, đến tận khi nào đã kiệt lực, miễn sao con đủ lông cánh ra đời. Con ra đời rồi, mà thất bại, thương tích, tàn tật, cha mẹ lại sẵn lòng đem con về, tiếp tục tận tụy lo cho con, bất kể tuổi tác. Tất cả là vì tình thương yêu, tình phụ tử, mẫu tử.

Khi cha mẹ già yếu, bất lực, con cái cũng ăn ở cho tận hiếu đạo, để đền đáp tối đa tấm lòng cha mẹ đã nghĩ đến con, chăm lo, thương yêu con khi xưa. Trong cái xã hội mà mọi người đều sống với nề nếp như vậy, thì sự bảo bọc nhau đó là tự nhiên, bà ạ.

Con gái bà nói “ở Mỹ có ai con cái ở chung với cha mẹ đâu?”, cô ta nói cũng có phần đúng, đó là vì cũng có những người như thế. Tuy nhiên, hàng xóm nhà tôi cũng là người Mỹ, họ ở chung 3 thế hệ, bà cụ hằng ngày dắt cháu đi học, vẫn đi qua nhà tôi. Thực tế, quả là cũng có những gia đình không ở chung với cha mẹ, thậm chí bỏ rơi cha mẹ luôn, cha mẹ có nhớ con mà già quá không còn di chuyển được, thì phải mua vé máy bay cho con về thăm.

Nhưng chuyện gì cũng có nguyên nhân của nó, có lẽ cô con gái của bà cũng biết, nhưng không muốn nói ra, rằng cũng có nhiều cha mẹ bên đây đã bắt con phải tự lập khi vừa đủ 18 tuổi, không tiếp tục nuôi con nữa, vì cha mẹ còn phải thủ tiền để đi du lịch, đi sòng bài, v.v. . . , để enjoy cuộc đời, hơi đâu mà đóng tiền học cho con. Cha mẹ đuổi con ra khỏi nhà, bắt con phải tự  lập khi con vừa mới đúng 18 tuổi, thì con bỏ rơi cha mẹ lúc về già, tuy là bất hiếu bất nhân thật đấy, nhưng cũng chỉ là nhân quả.

Bà được giáo dục bằng nền văn hóa Đông Phương của chúng ta, nên đau đớn, bàng hoàng, kinh ngạc, khi thấy con nhẫn tâm bỏ rơi mình lại.

Cô con gái lại đem một khía cạnh của nếp sống lạnh lùng ở đây ra ví von để đủ lý do hất mẹ ra khỏi vòng tay nâng đỡ mẹ lúc tuổi già.

Đã đến nông nỗi này thì tôi nghĩ rằng sự con bà đổi ý, cho bà đi theo là chuyện rất khó xẩy ra. Cho nên tôi đề nghị là bà nên can đảm tiếp tục đi làm cho đến khi về hưu, sẽ tiếp tục sống như những người già về hưu khác. Bà nên tiếp xúc với các Hội Người Già (Senior Citizen Community Center), kể cả hội của người Việt Nam và hội của người Mỹ.

Gần nhà tôi có một hội Người Già Mỹ. Hằng ngày tôi thấy có cả các cụ Việt Nam tới ăn cơm trưa. Họ có cả thư viện và các loại thể thao, Tai Chi, Khí Công, và các trò giải trí, chơi các loại bài, thí dụ mà chược, bài tây, v . v . . . Nhiều cuối tuần tôi thấy các cụ leo lên nhiều xe bus, hỏi ra mới biết là các cụ đi picnic ngoài biển, hoặc đi chơi tiểu bang khác, hoặc sang chơi bên Mexico, v. v… Tôi thấy các cụ phải đi xe lăn cũng được họ thả cần trục xuống cho các cụ lăn xe vào, rồi kéo lên. Thấy các cụ vui cười trong lúc tuổi già, tôi mừng lắm.

Bà cũng đừng quá lo lắng về chuyện bệnh hoạn, hoặc già quá không còn tự lập được. Trong khu tôi ở có một cụ già Mỹ đã 87 tuổi. Hằng ngày, cụ trang điểm gọn gàng, xinh xắn, rồi thủng thỉnh chống gậy đi bách bộ trong khu, gặp ai cũng tươi tỉnh “Hello!”, hoặc “Hi, how are you, honey?”. Mỗi buổi trưa lại có người của Hội Già đem phần ăn của cụ tới, vì cụ không lái xe ra phòng ăn của Hội được. Khoảng 11 giờ mỗi sáng là cụ đã ngồi sẵn cạnh cửa sổ, kéo rèm mở hé để chờ người của Hội. Trông thấy họ từ xa, cụ đã bước ra đón tận phía ngoài, ríu rít chào hỏi, vui lắm.

Ngoài ra, hệ thống y tế cho người già bên đây cũng rất tốt. Bà mới 60 tuổi, kể ra là còn  trẻ đối với đời sống văn minh khoa học tân tiến này. Hãy nhìn về tương lai, tạo một nhóm bạn hợp với quan niệm sống của mình để mà cùng nhau thưởng thức cuộc đời, nhìn đời một cách lạc quan. Không nên u sầu mà cơ thể héo hon dần, lại thành bệnh hoạn sớm.

Nhập gia tùy tục, bà ạ. Đời cho ta quả chanh thì ta hãy pha thành ly nước chanh cho nó đỡ chua.

Chỉ tiếc cho con gái của bà, cô ta sẽ không được hưởng niềm vui ấm áp khi nhìn thấy mẹ già run rẩy xỏ kim, mình chạy lại giành lấy để làm giùm mẹ, rồi hai mẹ con cười khanh khách, tiếng cười vang lên khiến cho mấy cháu chạy ùa ra, miệng bi bô :” Bà… bà… mẹ … mẹ … “.

Thuần Nhã (ĐPK)

Hỏi: 

Em năm nay cũng đã lớn tuổi, 28 tuổi. Em đang có ý định tìm kiếm một người bạn để làm vợ. Tuy nhiên em cảm thấy rất khó khăn trong việc này không bởi vì em không có đủ điều kiện hay khả năng trong việc này mà vì em thấy rằng khó có thể hiểu hết người phụ nữ để tìm một người mà bản thân cho là phù hợp hoặc đúng mong đợi.

Hiện em có quen một người bạn gái cô ấy có vẻ rất yêu em và cũng muốn tiến tới hôn nhân nhưng có điều cô này không tạo được niềm tin trong em là cô ấy là người chung thuỷ. Theo em biết cô ấy thuộc mẫu người thích ngoại giao và thích làm việc bên ngoài, ham kiếm tiền, thích giao du, không thích việc gia đình. Về chuyện đảm đang gia đình thì trước đây cô ấy không chú ý đến việc này lắm nhưng dưới áp lực của em, cô ấy cũng đã cố gắng nhiều. Cô ấy cũng đã đi làm thêm cho một số văn phòng khác cho dù nơi đó chỉ có một ông chủ. Hơn nữa cô ấy cũng là người ham vui và có sở thích lấn lướt nam giới. Đi chơi với cô ấy, em thấy cô ấy giao tiếp với bạn bè rất tự nhiên và không ngại đụng chạm chân tay vào người đàn ông hay con trai hoặc không ngại người khác đụng chạm vào thân người mình. Cộng những chuyện trên lại gây cho em hoài nghi là trong những hoàn cảnh “vắng vẻ và nhạy cảm”  trong công việc như thế và với tính cách dễ dãi cô ấy không biết cô ấy có làm những việc…

Tuy nhiên dù sao đó cũng chỉ là chuyện quá khứ. Xin chị giúp em làm sao biết được, có phép nào thử để biết được cô ấy có phải là người tôn trọng chung thủy, không có hoặc không còn tính lăng nhăng.

Em thì lại cứ mong đợi một mẫu người chu đáo, đảm đang, chung thủy, đề cao vai trò gia đình. Có phải em là người mơ mộng quá cao không? Lý tưởng người bạn đời quá đáng không? Nếu có, em thì em chỉ muốn đến mức nào thôi và em cũng chấp nhận (thiệt thòi do chịu đựng vô lý).

3. Em là người quyết định việc gì cũng mong muốn biết chính xác bản chất người em lựa chọn. Em biết rất là khó và đôi khi là không thể hiểu hết mọi chuyện. Nhưng trong việc tìm chọn người bạn đời em có nên phải tìm hiểu kỹ hay cứ để phó mặc cho người đó?

V.G.H. – San Jose 

Trả lời:

Đọc thư em xong, chị chợt nhớ tới câu chuyện hồi xưa chị đọc, có nhan đề là”Nam nữ  thụ thụ bất thân”. Chuyện kể rằng:

“Ngày xưa ở bên Tầu có người thiếu phụ làm dâu trong một gia đình cổ kính, mới sinh được một đứa con. Mẹ chồng nàng cũng có một con trai nhỏ, hãy còn cho bú. Một hôm, mẹ chồng đi vắng, đứa nhỏ con bà ta ở nhà khóc quá, cô con dâu thương tình cho đứa nhỏ bú chực, để nó đỡ đói. Đang khi đứa bé mút chùn chụt thì chồng nàng bước vào phòng. Nhìn cảnh tượng đứa bé vừa bú vừa sờ soạng vợ (thói quen của con nít khi nằm bú thường sờ soạng phía bên kia) Anh ta đứng chết trân, không nói một lời, rồi quay phắt ra, tuyên bố với gia đình là vợ anh ta không giữ tiết trinh, đã để cho một người khác phái, không phải là chồng con mình, sờ vào thân thể, và đuổi cô ta trở về nhà cha mẹ ruột.”

Chắc em cười bò, cho là chị nói dóc chứ gì? Chị có đọc câu chuyện đó thật mà. Thì cũng như nếu có cô gái Tây phương thời nay nghe kể rằng có người bình phẩm tư cách của một phụ nữ  thế kỷ 21 là “… Đi chơi với cô ấy, em thấy cô ấy giao tiếp với bạn bè rất tự nhiên và không ngại đụng chạm chân tay vào người đàn ông hay con trai hoặc không ngại người khác đụng chạm vào thân người mình …”…, họ cũng cười bò, cho là “làm gì có ai hẹp hòi như người dân  của chế độ Taliban, bắt đàn bà quấn kín mít khi ra đường thế !”

Em hơi khó tính đấy, em ạ. Có thể là cô ấy quen sống trong môi trường tự nhiên, không ẩn ý, trong sự giao dịch, cô ấy coi đàn ông cũng như đàn bà. Tuy nhiên, như thế không có nghĩa là cô ấy sẵn sàng ngả vào lòng đàn ông khi chỉ có hai người trong văn phòng đâu, em ạ. (Ông nào tưởng bở, bờm xơm, coi chừng mà cô ấy cho “lỗ mũi ăn trầu, cái đầu xỉa thuốc”, đó đa).

Em viết :  “ Em thì lại cứ mong đợi một mẫu người chu đáo, đảm đang, chung thủy, đề cao vai trò gia đình”, thì cô này cũng có thể hội đủ, miễn là chính em cũng phải có cái nhìn phóng khoáng. Cô ấy yêu chiều em, thí dụ “Về chuyện đảm đang gia đình thì trước đây cô ấy không chú ý đến việc này lắm nhưng dưới áp lực của em, cô ấy cũng đã cố gắng nhiều“, vậy nếu hai người đều cố gắng “xích lại gần nhau” thì chị tin rằng khó khăn nào cũng có thể vượt qua, miễn là hai người yêu nhau.

Nhưng em ơi, chị hơi nghi là em không yêu cô ấy, bởi vì “yêu nhau trái ấu cũng tròn”, “yêu nhau tam tứ núi cũng trèo, thất bát sông cũng lội, cửu  thập đèo cũng qua”, mà em. Đàng này, dường như em chỉ muốn có một ngườisống chung với em, phục vụ em  theo ý em thích, mà không thấy em quan tâm đến ý thích của cô ấy, phải không em?

Em muốn trước khi lấy ai, em phải biết chính xác bản chất của người em lựa chọn, thì coi chừng mà sẽ rơi vào trường hợp:

 “Đi đâu mà chẳng cưới nàng,

 Người ta cưới mất kêu than thấu Trời.

 Ông Trời cúi xuống mỉm cười,

 Kén chọn cho lắm đáng đời lẻ loi!”

Không ai có thể biết chính xác về người khác, em ạ. Có câu “Cùng nhau ăn hết 1 ký muối mới có thể biết nhau chút đỉnh” mà.

28 tuổi chưa phải là già, nhưng nếu em đã cảm thấy mình già, muốn cưới vợ, thì nên nhớ là vì tình yêu người ta có thể hy sinh cho nhau. Em và cô bạn gái, nếu muốn sống chung, thì hai em có thể chiều nhau, như cô ấy đã từng chiều em, chịu “đảm đang gia đình” rồi mà.

Thân chúc em một cuộc đời đầy hạnh phúc.

Thuần Nhã (ĐPK)

Bá Nha và Tử Kỳ là đôi bạn tri âm thời Xuân Thu Chiến Quốc. Bá Nha làm quan, Tử Kỳ là tiều phu. Do đó, nơi bao lơn Tòa Thánh có đắp bức tranh Bá Nha – Tử Kỳ để tượng trưng TIỀU, một trong Tứ Dân Tứ Thú.

Bá Nha họ Du tên Thụy, người ở Sính Đô nước Sở (nay là phủ Kinh Châu, tỉnh Hồ Quảng). Tuy là người nước Sở, nhưng làm quan cho nước Tấn, chức Thượng Đại Phu.

Tử Kỳ, họ Chung tên Huy, nhà tại Tập Hiền Thôn, gần núi Mã Yên, ở cửa sông Hán Dương, là một danh sĩ ẩn dật, báo hiếu cha mẹ tuổi già nua, làm nghề đốn củi (Tiều).

Một hôm, Bá Nha phụng chỉ vua Tấn đi sứ qua Sính Đô nước Sở, vào triều kiến vua Sở, trình quốc thư và giải bày tình giao hiếu giữa hai nước, được vua Sở và quần thần thiết tiệc khoản đãi. Bá Nha nhơn dịp nầy đi thăm mộ phần tổ tiên, thăm họ hàng, xong vào từ biệt vua Sở trở về nước Tấn.

Khi thuyền trở về đến cửa sông Hán Dương, nhằm đêm Trung Thu, trăng sáng vằng vặc, phong cảnh hữu tình, Bá Nha cho lịnh cắm thuyền dưới chân núi Mã Yên để thưởng ngoạn. Cảm thấy hứng thú, muốn dạo chơi một vài khúc đàn, Bá Nha liền sai quân hầu lấy chiếc lư ra, đốt hương trầm xông cây dao cầm đặt trên án. Bá Nha trịnh trọng nâng đàn, so dây vặn trục, đặt hết tâm hồn đàn lên một khúc réo rắt âm thanh, quyện vào khói trầm, chưa dứt, bỗng đàn đứt dây.

Bá Nha giựt mình tự nghĩ, dây đàn bỗng đứt thế nầy ắt có người nghe lén tiếng đàn, bèn sai quân hầu lên bờ tìm xem có ai là người nghe đàn mà không lộ mặt. Quân hầu lãnh lịnh lên bờ thì bỗng có người từ trên bờ lên tiếng:

– Xin đại nhân chớ lấy làm lạ, tiểu dân là tiều phu kiếm củi về muộn, trộm nghe được khúc đàn tuyệt diệu của Ngài.

Bá Nha cười lớn bảo:

– Người tiều phu nào đó dám nói hai tiếng nghe đàn với ta, sao ngông cuồng thế?

– Đại nhân nói sai quá vậy. Há chẳng nghe: Thập thất chi ấp, tất hữu trung tín (Một ấp 10 nhà ắt có nhà trung tín). Nếu đại nhân khinh chỗ quê mùa không người biết nghe đàn, thì cũng không nên có người khảy lên khúc đàn tuyệt diệu.

Nghe đáp xong, Bá Nha hơi choáng váng, hối hận những lời vừa thốt ra, vội bước ra mũi thuyền, dịu giọng nói:

– Người quân tử ở trên bờ, nếu thực biết nghe đàn, biết vừa rồi ta khảy khúc gì không?

– Khúc đàn đại nhân vừa tấu đó là: Đức Khổng Tử khóc Nhan Hồi, phổ vào tiếng đàn, lời rằng:

Khá tiếc Nhan Hồi yểu mạng vong,
Dạy người tư tưởng tóc như sương.
Đàn, bầu, ngõ hẹp vui cùng đạo,

Đến cuối câu ba thì dây đàn đứt, còn lại câu bốn là:

Lưu mãi danh hiền với kỹ cương.

Bá Nha nghe xong, đúng quá, mừng rỡ sai quân hầu bắc cầu lên bờ mời người quân tử xuống thuyền đàm đạo.

Người tiều phu ung dung xuống thuyền, chấp tay vái Bá Nha. Bá Nha vội đưa tay đáp lễ, nói:

– Xin quí hữu miễn lễ cho.

Rồi bắc ghế mời ngồi, phân ngôi chủ khách.

– Quí hữu biết nghe đàn, ắt biết ai chế ra đàn?

– Mong ơn Ngài hỏi tới, kẻ tiểu dân đâu chẳng dám nói hết cái biết của mình.

Khi xưa, vua Phục Hy thấy tinh hoa của năm vì sao rơi xuống cây ngô đồng, chim phượng hoàng liền đến đậu. Vua Phục Hy biết ngô đồng là gỗ quí, hấp thụ tinh hoa Trời Đất, có thể làm đồ nhã nhạc, liền sai người đốn cây ngô đồng xuống, cắt làm ba đoạn để phân Thiên, Địa, Nhơn.

Đoạn ngọn thì tiếng quá trong mà nhẹ, đoạn gốc thì tiếng quá đục mà nặng, duy đoạn giữa thì tiếng vừa trong vừa đục, có thể dùng được, liền đem ra giữa dòng sông nước chảy ngâm 72 ngày đêm, rồi lấy lên phơi khô, chọn ngày tốt, thợ khéo Lưu Tử Kỳ chế làm nhạc khí, bắt chước nhạc Cung Dao Trì, đặt tên là Dao cầm.

Dao cầm nầy dài 3 thước 6 tấc, án theo 360 độ chu Thiên , phía trước rộng 8 tấc án theo Bát tiết, sau rộng 4 tấc án theo Tứ Tượng, dầy 2 tấc án theo Lưỡng Nghi, đầu như Kim đồng, lưng như Ngọc Nữ, trên chạm Long Phụng, gắn phím vàng trục ngọc.

Đàn ấy có 12 phím tượng trưng 12 tháng, lại thêm một phím giữa tượng trưng tháng nhuận, trên mắc 5 dây, ngoài tượng Ngũ Hành, trong tượng Ngũ Âm: Cung, Thương, Giốc, Chủy, Vũ.

Vua Thuấn khảy Dao cầm, ca bài Nam phong, thiên hạ đại trị.

Vua Văn vương bị Trụ vương giam cầm nơi Dũ Lý, con trưởng Bá Ấp Khảo thương nhớ không nguôi, nên thêm một dây nữa gọi là dây Văn (Văn huyền), đàn nghe thêm ai oán.

Võ vương đem quân phạt Trụ, thêm vào Dao cầm một dây phấn khích gọi là dây Võ (Võ huyền).

Như thế, Dao cầm lúc đầu có 5 dây, sau thêm 2 dây Văn và Võ nữa thành 7 dây, gọi là Thất huyền cầm.

Đàn ấy có Sáu kỵ, Bảy không, Tám tuyệt, kể ra:

* Sáu Kỵ là: Rét lớn, nắng lớn, gió lớn, mưa lớn, sét lớn, tuyết rơi nhiều.

* Bảy Không là: Nghe tiếng bi ai và đám tang thì không đàn, lòng nhiễu loạn thì không đàn, việc bận rộn thì không đàn, thân thể không sạch thì không đàn, y quan không tề chỉnh thì không đàn, không đốt lò hương thì không đàn, không gặp tri âm thì không đàn.

* Tám Tuyệt là: Thanh cao, kỳ diệu, u uất, nhàn nhã, bi đát, hùng tráng, xa vời, dằng dặc.
Đàn ấy đạt đến tận thiện tận mỹ, hổ nghe không kêu, vượn nghe không hú, một thứ nhã nhạc tuyệt vời vậy.

Bá Nha nghe xong , kính phục bội phần, hỏi thêm:

– Quí hữu quả thấu triệt nhạc lý. Khi xưa, Đức Khổng Tử đang khảy đàn, Nhan Hồi từ ngoài bước vào, thoảng nghe tiếng đàn u trầm, nghi là có ý tham sát, lấy làm lạ, liền hỏi Đức Khổng Tử. Ngài đáp: Ta đang khảy đàn, bỗng thấy mèo bắt được chuột, liền khởi lên ý niệm tham sát mà hiện ra tơ đồng.

– Nhan Hồi đã nghe tiếng đàn mà biết lòng người khảy đàn. Nay Hạ quan khảy đàn, lòng tư lự điều gì, quí hữu có thể đoán biết chăng?

– Đại nhân thử dạo một khúc xem.

Bá Nha nối lại dây đàn, tập trung tinh thần đến chốn non cao, khảy lên một khúc. Tiều phu khen rằng:

– Đẹp thay vòi vọi kìa, chí tại non cao.

Bá Nha ngưng thần, ý tại lưu thủy, khảy lên một khúc nữa. Tiều phu lại khen rằng:

– Đẹp thay, mông mênh kìa, chí tại lưu thủy.

Bá Nha thấy tiều phu đã thấy rõ lòng mình qua tiếng đàn, lấy làm kính phục, liền gác đàn, sai bày tiệc rượu, đối ẩm luận đàm. Hai người hỏi nhau tên họ, nguyên quán, nghề nghiệp.

Bá Nha lại sanh lòng cảm mến Tử Kỳ về sự hiếu với phụ mẫu, nên xin kết nghĩa anh em với Tử Kỳ, để không phụ cái nghĩa TRI ÂM mà suốt đời Bá Nha chưa từng gặp.

Hai người đến trước bàn hương án lạy Trời Đất, rồi lạy nhau 8 lạy kết làm anh em. Tử Kỳ nhỏ hơn Bá Nha 10 tuổi nên làm em.

Hai anh em đối ẩm cùng nhau tâm sự mãi cho đến sáng mà không hay. Tử Kỳ vội đứng lên từ biệt.
Bá Nha bùi ngùi xúc động, hẹn ước Tử Kỳ, đúng ngày Trung Thu năm sau, hai anh em sẽ hội ngộ nhau tại ghềnh đá nầy. Bá Nha lấy ra hai đỉnh vàng, hai tay nâng lên nói:

– Đây là chút lễ, kính dâng bá phụ và bá mẫu. Tấm tình chí thành, em đừng từ chối.

Hai người từ biệt, lòng đầy lưu luyến.

Chẳng bao lâu, thuyền về tới bến. Bá Nha vào kinh đô tâu trình Tấn Vương các việc, được Tấn vương khen tặng.

***

Thời gian lặng lẽ trôi qua. . . Nhớ ngày ước hẹn với Tử Kỳ, Tử Nha tâu xin vua Tấn cho nghỉ phép về thăm quê nhà.

Bá Nha thu xếp hành trang đến núi Mã Yên kịp ngày Trung Thu ước hẹn. Kìa là núi Mã Yên mờ mờ sương lạnh, tịch mịch, không một bóng người.

Bá Nha nghĩ thầm, năm trước nhờ tiếng đàn mà gặp được tri âm, đêm nay ta phải đàn một khúc để gọi Tử Kỳ. Rồi sai đốt hương trầm, đem Dao cầm ra so dây. Bá Nha đặt hết lòng nhớ nhung của mình vào tiếng đàn réo rắt, bỗng trong tiếng đàn lại có hơi ai oán nổi lên. Bá Nha dừng tay suy nghĩ: Cung Thương có hơi ai oán thảm thê, ắt Tử Kỳ gặp nạn lớn. Sáng mai ta phải lên bờ dọ hỏi tin tức về Tử Kỳ.

Đêm ấy, Bá Nha hồi hộp lo âu, trằn trọc suốt đêm, chờ cho mau sáng, truyền quân hầu mang theo Dao cầm, 10 đỉnh vàng, vội vã lên bờ, tiến vào núi Mã Yên. Khi qua cửa núi, gặp ngã ba đường, chưa biết nên đi đường nào, đành ngồi chờ người trong xóm đi ra hỏi thăm. Không bao lâu, gặp một lão trượng tay chống gậy, tay xách giỏ, từ từ đi lại. Bá Nha thi lễ, hỏi:

– Xin lão trượng chỉ giùm đường đi Tập Hiền Thôn?

– Thượng quan muốn tìm nhà ai?

– Nhà của Chung Tử Kỳ.

Vừa nghe 3 tiếng Chung Tử Kỳ, lão trượng nhòa lệ, nói:

– Chung Tử Kỳ là con của lão. Ngày Trung thu năm ngoái, nó đi đốn củi về muộn, gặp quan Đại Phu là Du Bá Nha kết bạn tri âm. Khi chia tay, Bá Nha tặng hai đỉnh vàng, nó dùng tiền nầy mua sách học thêm, ngày đi đốn củi, tối về học sách, mãi như vậy, sức khỏe hao mòn, sanh bệnh rồi mất.

Bá Nha nghe vậy thì khóc nức nở, thương cảm vô cùng. Lão trượng ngạc nhiên hỏi quân hầu thì biết thượng quan đây chính là Du Bá Nha, bạn tri âm của Chung Tử Kỳ. Chung lão biết vậy lại càng bi thảm hơn nữa nói:

– Mong ơn thượng quan không chê con lão hàn tiện. Lúc mất, nó dặn rằng: Con lúc sống không vẹn niềm hiếu dưỡng, lúc chết không vẹn nghĩa tri giao, xin cha chôn con nơi cửa núi Mã Yên để thực hiện lời ước hẹn với quan Đại Phu Bá Nha.

Lão phu y lời con trối lại. Con đường mà thượng quan vừa đi qua, bên phải có một nấm mộ mới, đó là mộ của Tử Kỳ. Hôm nay là đúng 100 ngày, lão mang vàng hương ra cúng mộ.

– Việc đời biến đổi, may rủi không lường. Xin Lão bá đưa đến mộ Tử Kỳ, bốn lạy cho vẹn tình tri kỷ.

Khi đến phần mộ, Bá Nha sửa lại áo mũ, sụp lạy khóc rằng:

– Hiền đệ ơi, lúc sống thông minh anh tuấn tuyệt vời, nay chết, khí thiêng còn phảng phất, xin chứng giám cho ngu huynh một lạy ngàn thu vĩnh biệt.

Lạy xong, Bá Nha phục bên mồ, khóc nức nở. Sau đó, Bá Nha gọi mang Dao cầm tới, đặt lên phiến đá trước mộ, ngồi xếp bằng trên mặt đất một cách nghiêm trang, so dây tấu lên một khúc nhạc thiên thu, tiễn người tri âm tài hoa yểu mạng.

Bỗng thấy gió rừng thổi mạnh, mây đen kéo lại, u ám bầu trời, hồi lâu mới tan. Có lẽ đó là anh hồn của Tử Kỳ hiển linh chứng giám. Tấu khúc nhạc xong, Bá Nha phổ lời ai oán, thay lời ai điếu, vĩnh biệt bạn tri âm, rồi đến vái cây Dao cầm một vái, tay nâng đàn lên cao, đập mạnh vào phiến đá trước mộ Tử Kỳ, đàn vỡ tan nát, trục ngọc phím vàng rơi lả tả.

Chung lão không kịp ngăn, sợ hãi nói rằng:

– Sao đại quan hủy cây đàn quí giá nầy?

Bá Nha liền ngâm 4 câu thơ thay câu trả lời:

Dao cầm đập nát đau lòng phượng,
Đàn vắng Tử Kỳ, đàn với ai?
Gió Xuân khắp mặt bao bè bạn,
Muốn kiếm tri âm, ôi khó thay!

– Nguyên do là vậy. Âm nhạc là một bộ môn nghệ thuật cao siêu. Nhân đây, xin mời thượng quan đến nhà lão để lão cảm tạ tấm lòng tốt đẹp của thuợng quan đối với con lão.

– Cháu quá bi thương, không dám theo bá phụ về quí phủ e gợi thêm nỗi đau lòng. Nay nghĩa đệ vắn số mất rồi, cháu kính dâng lên bá phụ và bá mẫu 10 đỉnh vàng, một nửa dùng mua mấy mẫu ruộng làm Xuân Thu tế tự cho Tử Kỳ, một nửa xin để phụng dưỡng bá phụ và bá mẫu trong tuổi già. Chừng cháu trở về triều, dâng biểu lên vua xin cáo quan, cháu xin đến rước bá phụ, bá mẫu đến an hưởng tuổi già.

Nói xong, Bá Nha lấy vàng dâng lên, rồi khóc lạy mộ Tử Kỳ một lần nữa, mới trở về thuyền.

Chung lão cảm động không cùng, nghẹn ngào đứng lặng nhìn theo bóng Bá Nha cho đến khi khuất bóng.

http://caodaism.org

Vào thời Xuân Thu, sau khi tướng quốc nước Tề là Thôi Trữ giết vua Tề là Trang Công để thâu tóm quyền lực, bèn gọi quan Thái sử Bá đến ra lệnh:

– “Ông phải viết rằng Tiên Vương chết vì bị bệnh nặng.

Thái sử Bá nói:

– Lịch sử không thể ghi chép hồ đồ. Viết theo sự thật là bổn phận của Thái sử.

Thôi Trữ không ngờ Thái sử Bá dám chống lệnh, nổi giận:

– Ông định viết thế nào?

Thái sử Bá đáp:

– Tôi viết xong rồi, ông sẽ biết ngay thôi.

Thôi Trữ cầm lên đọc thấy rõ:

– Hạ ngũ nguyệt Thôi Trữ thích quân (nghĩa là vào tháng 5 mùa hạ, Thôi Trữ giết vua).

Thôi Trữ nói:

– Ông phải viết khác đi, nếu không ta giết ông.

Thái sử Bá lắc đầu:

– Giết thì giết, tôi không thể viết khác.

Thôi Trữ liền chém đầu Thái sử Bá.

Thái sử Trọng là em trai Thái sử Bá, nghe tin anh bị giết liền đến thay chức vụ của anh. Thôi Trữ kinh ngạc vì thấy Trọng vẫn viết đúng như anh trai mình, liền rít lên:

– Ông không biết Thái sử Bá đã bị chém hay sao?

Trọng đáp:

– Thái sử chỉ sợ viết không trung thực chứ không sợ chết.

Thôi Trữ lại chém Thái sử Trọng.

Thái sử Thúc, em trai Thái sử Bá và Thái sử Trọng được vào thay. Ông cũng chép đúng như hai anh của mình và lại bị chém. Thái sử Quý, em út của ba Thái sử trên vào thay, vẫn viết: “Hạ ngũ nguyệt Thôi Trữ thích quân”. Viết xong ông nói với Thôi Trữ:

– Ông càng giết người thì càng chứng tỏ sự tàn bạo. Nếu tôi không viết thì người khác sẽ viết và thiên hạ cũng biết. Ông có thể giết chết Thái sử nhưng không thể giết chết được sự thật.

Thôi Trữ nghe xong lắc đầu, thở dài, không dám giết tiếp.

Được Thôi Trữ tha mạng, Thái sử Quý cầm cái thẻ trên viết việc Thôi Trữ giết vua đi ra, sắp đến cửa sử quán, lại gặp Nam Sử Thị. Thái sử Quý hỏi đi đâu, Nam Sử Thị nói:

– Ta nghe nói anh em nhà ngươi đều chết cả, sợ bỏ mất cái việc ngày Ất Hợi, tháng 5, mùa Hạ mới rồi, vậy nên ta cầm thẻ đến để chép .

Quý đưa cái thẻ của mình đã chép cho Nam Sử Thị xem . Nam Sử Thị mới cáo từ mà về .

Lời bàn:

Ngày nay nếu có thể bịa đặt, xuyên tạc sự thật để làm vừa lòng bề trên hoặc chụp mũ, vu cáo cho hấp dẫn để lôi cuốn độc giả ngu dốt trên báo lá cải kiếm chút lợi thì cũng chẳng thiếu gì người sẵn sàng bán lương tâm.

Ôi, “Những người muôn năm cũ, Hồn ở đâu bây giờ?” (Thơ Vũ Đình Liên)

(Theo Sử Ký Tư Mã Thiên)

Công tử Quý Trát người nước Ngô, sống vào thời Xuân Thu, có thanh kiếm báu. Trong dịp qua nước Từ, vua Từ tỏ ý thích thanh kiếm, cứ tấm tắc khen.

Vì còn phải đi qua nhiều nước du thuyết, cần có thanh kiếm hộ thân, nhưng thấy vua Từ thích quá, nên Quý Trát có ý định trong lòng rằng sau khi xong việc trở về sẽ tặng vua Từ thanh kiếm.

Nhưng khi Quý Trát trở về qua nước Từ thì hay tin vua Từ đã tạ thế. Quý Trát giữ lời tự hứa trong lòng khi trước, ra mộ vua Từ tháo thanh kiếm đeo bên mình treo lên thành mộ, lặng lẽ ra đi.

Lời bàn:

Chỉ là lời tự hứa trong tâm mà người xưa cũng gìn giữ tôn trọng còn hơn thanh bảo kiếm hộ thân, cao quý thay!

.